Qadimgi sharq adabiyoti jahon adabiyoti kafedrasi dotsenti Bahor To’rayeva reja

Oʼrxun-Enasoy yodgorliklari. Toshga oʼyib yozilgan adabiy tarixiy lavhalardan tarkib topgan qadimiy obidalar Oʼrxun va Enasoy daryolari havzalaridan topilganligi bois fanda shu nom bilan yuritiladi. Bu madaniy yodgorliklar ilk bor Enasoy daryosi boʼylarida mavjudligi aniqlanib, rus xizmatchisi Remezov, keyinchalik shved olimi Iogann Stralenberg va olim Missershmidtlar tomonidan ilm ahliga maʼlum qilindi. Enasoy obidasining “siri”ni oʼrganishga XVIII asrning boshlaridayoq kirishilgan boʼlsa-da, dastlabki urinishlar natija bermadi. XIX asrning birinchi choragida Grigoriy Spasskiyning “Sibirskiy vestnik” (“Sibirь axboroti”) jurnalida mazkur yodgorlik haqida maqolasining eʼlon qilinishi va bu maqolaning lotin tiliga tarjima boʼlganligi dunyo olimlarining diqqatini oʼziga jalb etadi. Biroq bu yodgorlikni tekshirish va yozuvni oʼrganish yoʼlidagi harakatlar samarasiz yakunlandi.

• Oʼrxun-Enasoy yodgorliklari. Toshga oʼyib yozilgan adabiy tarixiy lavhalardan tarkib topgan qadimiy obidalar Oʼrxun va Enasoy daryolari havzalaridan topilganligi bois fanda shu nom bilan yuritiladi. Bu madaniy yodgorliklar ilk bor Enasoy daryosi boʼylarida mavjudligi aniqlanib, rus xizmatchisi Remezov, keyinchalik shved olimi Iogann Stralenberg va olim Missershmidtlar tomonidan ilm ahliga maʼlum qilindi. Enasoy obidasining “siri”ni oʼrganishga XVIII asrning boshlaridayoq kirishilgan boʼlsa-da, dastlabki urinishlar natija bermadi. XIX asrning birinchi choragida Grigoriy Spasskiyning “Sibirskiy vestnik” (“Sibirь axboroti”) jurnalida mazkur yodgorlik haqida maqolasining eʼlon qilinishi va bu maqolaning lotin tiliga tarjima boʼlganligi dunyo olimlarining diqqatini oʼziga jalb etadi. Biroq bu yodgorlikni tekshirish va yozuvni oʼrganish yoʼlidagi harakatlar samarasiz yakunlandi.