Qadimgi dunyo iqtisodiy ta'limotlari

 

"Avesto"ning 3-bobi (fargard) "Vandidot" bo`lib, nisbatan keyingi davr voqealarini aks ettiradi, unda asosan dehqonchilik va dehqon mehnati ulug`lanadi (avvalgi boblarda chorva yetakchi edi). Endilikda ko`proq ekin ekiladigan, don, o`t, mevali ekinlar o`stiriladigan, suvsiz joylarni sug`oradigan, suvi ortiqcha yerlar quritiladigan (sug`orish bilan birga zax qochirish) joylar maqtaladi, hatto yerlarga ko`p go`ng solinishi, buning uchun esa ko`proq kichik va katta qoramollar boqish tavsiya etiladi. Bunda juda katta tabiiy mantiq borligi aniq ko`rinib turibdi. Kitobning bu bobida dehqonchilik va ayniqsa don ekish, g`allakorlik ulug`lanadi. Aholini qunt bilan don yetishtirishga undaladi, hatto g`allakorlar e'tiqodni olg`a suruvchilar deb talqin etiladi. "Dehqon- chiliksiz mo`l-ko`lchilik yo`q", degan aqida ilgari suriladi (fiziokratizm ta'limoti bilan solishtiring). "Kimda-kim zaminni chap va o`ng qo`l bilan, o`ng qo`l va chap qo`l bilan shudgor qilsa, zamin unga farovonlik baxsh etadi. U go`zal va pokiza qizga o`xshaydi. Bu qiz er xonadoniga kirib borib, o`z to`shagidan halol yostiqdoshiga farzandlar tug`ib beradi. Zamin ham mo`l-ko`l mevalarini in'om etadi", deyilgan, bunda yerni tobora ma- daniylashtirish va undan ko`proq naf olishi haqida gap boradi