Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Personalni boshqarish
- alohida xodim va umuman korxona 
manfaatlarini ta’minlash maqsadida inson salohiyatidan samarali 
foydalanishga qaratilgan tashkiliy, ijtimoiy-iqtisodiy, psixologik, axloqiy 
9

---

va huquqiy munosabatlar tizimidir. Personalni boshqarishning asosiy 
funktsiyalarini o’zida aks ettiruvchi to’rt tarkibiy qism mavjuddir:
1.
Personalni tanlash.
2.
Personalni rivojlantirish.
3.
Personalni baholash.
4.
Personalni rag’batlantirish.
“Personal” hozirgi vaqtda iqtisodiyot fanida umum e’tirof etilgan 
atama hisoblanib, mehnat jamoasi tarkibiy qismlarini qamrab oladi. U 
mohiyat bo’yicha “O’zbekiston Respublikasi Mehnat kodeksida qayd 
etilgan “xodim” atamasidan kelib chiqqan holda xodimlar tarkibi 
ma’nosini beradi”.
3
Avvallari bu tushuncha “kadrlar” atamasi sifatida 
qo’llanib kelingan.
Personal, ishlab chiqarish personali hamda boshqaruv personali (1.1- 
rasm)dan iboratdir.
Ishlab chiqarish personali (ishchilar) 
- odatda moddiy ishlab chiqarishda 
band bo’lgan xodimlardan iboratdir. Ular mahsulot ishlab chiqarishni, uni 
sotishni, unga servis xizmati ko’rsatishni amalga oshiradilar. Ishlab 
chiqarish personali, o’z navbatida, ikki toifaga 
bo’linadi:
asosiy personal
- asosan ishlab chiqarish, mahsulotni yig’ish bilan 
band ishchilar;
yordamchi personal
- asosan korxonaning xizmat ko’rsatuvchi 
bo’linmalarida band ishchilar.
Ishlab chiqarish personalining mehnat mahsuli tovar (binolar, 
mashinalar, kiyim-kechaklar, oziq-ovqat mahsulotlari va hokazolar) sifatida 
namoyon bo’ladi.
Boshqaruv personali
(xizmatchilar) - odatda ko’proq aqliy mehnat 
bilan band bo’lib, ishlab chiqarishda boshqaruvni amalga oshiradilar. Ular 
3
Ўзбекистон Республикаси Ме нат онунчилиги бўйича меъёрий 
ҳ
қ
у у ий ужжатлар тўплами. Т.: Ўзбекистон, 2006. - 10- б.
ҳ қ қ ҳ
10
Personal
Ishlab chiqarish 
personali (ishchilar)
Boshqaruv personali 
(xizmatchilar)
Asosiy
Yordamchi
Asosiy
Yordamchi