Q. X. Abdurahmonov, Sh. R. Xolmo’minov, N. Q. Zokirova, A. B. Irmatova personalni boshqarish darslik

Tarif stavkalari. 
Ular personal turli guruh va toifalarining vaqt birligi 
(soat, kun, oy)da bajargan ishlariga to’lanadigan haq mutlaq miqdorining 
pul shaklidagi ifodasidir. Ular har bir malaka razryadi bo’yicha 
39
O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. T.: O’zbekiston. - 2009 – Б. 9.
376

---

belgilanadi.
Personalga tarif asosida haq to’lash uchun, eng avvalo, jamoa 
shartnomasida mehnat me’yorlarini (xizmat vazifalarini) bajarganlik uchun 
to’lanadigan eng kam haq miqdori qayd etiladi. Bu eng kam tarif stavkasi 
hisoblanadi.
Jahon tajribasi ishchilar, mutaxassislar va rahbarlar uchun 17-22 tarif 
razryadlaridan iborat bo’lgan yagona tarif setkalarini joriy etish maqsadga 
muvofiqligidan dalolat berib turibdi. Bu xodimlar turli guruhlari tarif 
stavkalari nisbatini to’g’ri belgilash, korxona va tashkilotlar tarif 
tizimlariga o’zgartirishlar kiritishni engillashtirish imkonini beradi.
O’zbekiston Respublikasida mehnatga haq to’lashning 0 dan 22 gacha 
razryadi bo’lgan Yagona tarif setkasi joriy etilgan. U O’zbekiston 
Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2005 yil 25 oktyabrdagi 273-son 
“Vazirlar Mahkamasining 2004 yil 2 iyuldagi 309-son “Mehnatga haq 
to’lashning Yagona tarif setkasini yanada takomillashtirish to’g’risida”gi 
Qaroriga o’zgartirishlar kiritish to’g’risida”gi qaroriga muvofiq 
quyidagichadir:
9.5-jadval
O’zbekiston Respublikasida Mehnatga haq to’lashning Yagona 
tarif stavkasi
Mehnatga haq to’lash 
razradlari
Tarif koeffisientlari
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
377

---

Ushbu Yagona tarif setkasi barcha xodimlar - eng past malakali 
xodimlardan boshlab respublika miqyosidagi eng yuqori lavozimdagi 
rahbarlar mehnatiga haqto’lashni ko’zda tutadi.
Yagona tarif setkasi xodimlar barcha toifalari mehnatiga razryad 
bo’yicha haq to’lash tizimi hisoblanadi. Razryadlar bo’yicha haq to’lash 
stavkalari bajarilayotgan ishning murakkabligi hamda xodimlar 
malakasiga qarab tabaqalashtiriladi. Ish haqida boshqa omillar: mehnat 
sharoiti, shaxsiy mehnat natijalarining belgilangan me’yor-dan ortiqligi, 
xodimlarning shaxsiy sifatlari va hokazolar mehnatga haq to’lashning 
boshqa elementlari vositasi bilan tabaqalashtiriladi.
O’zbekiston Respublikasida Yagona tarif setkasining joriy etilishi 
mulkchilikning turli shakllariga mansub korxona va tashkilotlarda 
mehnatga haq to’lashning tarif tizimini muvofiqlashtirishga xizmat qildi. 
Bu bozor munosabatlari sharoitida mehnatga haqto’lashning ijtimoiy 
jihatdan adolatli tamoyili - bir xil murakkablikka ega mehnatga (bu mehnat 
qaysi sohada bajarilganligidan qat’iy nazar) bir xil ish haqi to’lashni 
ta’minlaydi. Ayni vaqtda bu mehnatkashni ijtimoiy jihatdan himoya qilish 
imkoniyatini yaratadi.
Yagona tarif setkasini ishlab chiqishda tarif stavkasini oddiy mehnatni 
bajaradigan xodimga to’lanadigan eng kam ish haqiga mos keladigan 
miqdordagi razryadni belgilash tamoyili asos qilib olingan.