Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norquloy о ‘zbekiston tarixi

Oydo‘stbiy  boshchiligidagi 
qo‘zg‘olon
1827-yili  Xiva  xonligi  zulmiga  qarshi 
qoraqalpoqlar  qo‘zg‘olon  ko‘taradi. 
Qo‘zg‘olonga  qoraqalpoqlar  biyi  Oy-
10 7

---

do‘stbiy  boshchilik  qiladi.  1827-yil  25-iyul  kuni  Xiva  xoni 
Olloqulixon  Oydo‘stbiy  boshchiligidagi  qo‘zg‘olonni  bostirish 
uchun  Muhammad  Nazarbiy  inoq  qo‘mondonligidagi  qo‘shinni 
Xo‘jayli  shahriga jo ‘natadi.
Oydo‘stbiy qoraqalpoq  biylarini to‘plab,  Orol dengizi bo‘yida 
maslahat  uyushtiradi.  Yig‘ilganlar  maslahati  bilan  qoraqalpoq 
ovullariga  otliq  choparlar  jo‘natilib,  shunday  buyruq  beriladi: 
„Hamma  bola-chaqasi  bilan  qo‘zg‘olonga  yig‘ilsin.  Kimda-kim 
bosh  tortsa  —  u  dushman  hisoblanadi“.  Qoraqalpoqlar  yig‘ilib, 
qulay  yerda  xandaq  qazib,  shox-shabbalar  va  aravalar  bilan 
mudofaa  to‘sig‘i  qurishgan.  29-iyulda  Oydo‘stbiy  o‘zining  ikki 
o‘g‘h Rizo va To‘rani 300 botirga bosh qihb,  Qo‘ng‘irot qo‘rg‘oniga 
chopovulga  yuboradi. 
Qo‘ng‘irot  hokimi  Muhammad  Yaqub 
mushrif  qo‘rg‘on  mudofaasini  uyushtiradi.  Urush  peshingacha 
davom  etgan.  Oydo‘stbiy  askarlarining  bir  qanchasi  urushda 
nobud bo‘lgan.  Ba’zilari dengiz tomon  qochgan.  Rizo ham,  To‘ra 
ham  bor  imkoniyatni  ishga  solsalar  ham  yengiladilar.
Muhammad  Nazarbiy  inoq  Oydo‘stbiyga  qarshi  sara  qo‘shin 
jo‘natadi.  Kuchlar  noteng  bo‘lgan  jangda  qo‘zg‘olonchilar  tor- 
mor  qilinadi,  Oydo‘stbiyning  esa  boshi  tanasidan  judo  etiladi. 
Xiva  tarixchisi  va  shoiri  Munis  Oydo‘stbiy  o‘limiga  bag‘ishlab 
marsiya yozgan.  Qo‘zg‘olon bostirilsa-da,  xalqning zulmga qarshi 
nafrati  kuchayib  bordi.