Q usmonov, U. Jo‘rayev, N. Norqulov o zbekiston tarixi

Ajiniyoz
Ajiniyoz Qo‘siboy o‘g‘li (taxallusi Zevar) 
(1824—1878) qoraqalpoq xalqining atoqli
Berdaq
Qoraqalpoq xalqi adabiyoti uning asos- 
chisi Berdaq (1827—1900) (taxallusi; asl

---

she’rlari orqali yoshlami vatanni se- 
vishga, m a’rifat cho‘qqilarini egal- 
lashga chaqiradi.
Berdaq xalq hayotini, uning ezgu 
orzu-istaklarini yaxshi bilgan shoir edi.
Shuning uchun ham uning she’rlarida 
xalqparvarlik ruhi kuchli edi. Xususan, 
shoir o‘zining „Xalq uchun“ degan 
she’rida yoshlarni mehnatkash xalq 
uchun jonini ayamaslikka chaqiradi:
Bo‘ri hech vaqt o‘z dardini bildirmas,
Yaxslii odam dushmanini kuldirmas,
Qo‘ldan kelsa unga davron surdirmas,
Er yigitning joni qurbon xalq uchun.
Berdaq tarixiy mavzularda ham
qalam tebratgan. Uning ,,Avlodlar“ , 
i r .
, 
„ .. 
,
^ 
°
°
” 
’ 
(Qayender Berdimuradov
,,Omongeldi“ , „Oydo‘stbiy“, „Ema- 
chizgan 
portret).
zarbiy“ kabi asarlarida xonlar zulmiga
qarshi kurashgan xalq qaliramonlari faxr bilan kuylanadi. Xususan, 
,,Omongeldi“ dostoni Buxoro amirligiga qarslii ko‘tarilgan (XVIII 
asr) qo‘zg‘olon boslilig‘i Omongeldi jasoratiga bag‘ishlangan.
Xiva xonligi zulmiga qarshi ko‘tarilgan isyon ,,Emazarbiy“ 
dostonida ham aks ettirilgan.
1998-yilda mamlakatimizda Berdaq tavalludining 170 yilligi 
keng nishonlandi. Toshkent shahridagi xiyobonlaming biriga Berdaq 
nomi berildi va byusti o‘matildi. Shoir tug‘ilgan joy — Bo‘zatovda 
ham Berdaq byusti o‘matildi, Nukus shalirida Berdaqqa haykal 
qo‘yildi.
XVIII asrda qoraqalpoqlarning yozma adabiyoti shakl- 
langan.
1998-yilda Berdaq tavalludining 170 yilligi, 1999-yilda esa 
Ajiniyoz tavalludining 175 yilligi nishonlandi. Nukus shah- 
rida ularning haykallari o‘rnatildi.