Q. Shodiyeva nutq 0 ‘stirish uslubiyoti

g ‘a - g ‘a - g ‘a
( o ‘r d a k ) ,
v a q -v a q
( q u r b a q a ) ,
q o -q o -q o
( t o v u q ) ,
m iy o v -m iy o v
( m u s h u k ) .

---

K ic h ik g u ru h d a g i (4 — 5 y o s h ) b o l a l a r n u tq j a r a y o n i d a la b l a r
b ila n t o ‘g ‘ri h a r a k a t qilishga, o g 'i z n i t o ‘g lri o c h i s h g a o ‘rg a n ib
o lish sa , ra v s h a n gapirish ( y a x s h i d ik s iy a ) yengil s h a k l l a n a d i .
A g a r k a tta g u ru h d a g i b o la la rn in g lablari k a m h arak at qilsa, tishlari 
b ir-b irig a b i r ik k a n h olda g a p i r i s h s a , ularn i ra v s h an g a p i r i s h g a
o ‘rgaíish a n c h a qiyin b o ‘ladi. C h u n k i avval n o í o ‘g ‘rj s h a k l l a n g a n
n u t q a p p a r a t i a 'z o la ri h a r a k a t i n i t o ‘g ‘rilash zarur.
K a tta g u r u h l a r d a ravshan g a p i r i s h n i ta k o m i lla s h ti r í s h u c h u n
m ax su s m a s h q l a r va tez a y t i s h l a r d a n fo y da la nila di. T e z a y ti-
sh u v — b i r xildagi to v u sh lar te’z - t e z u c h r a y d i g a n , q iy in ta la f fu z
e tila d ig a n j u m l a d i r (yoki b i r n e c h t a j u m la ) . T e z a y t i s h l a r d a n
quyid ag i ta r t i b d a foydalaniladi. A v v a lo tarb iy a ch i t e z a y t i s h l a r n i
tan lay d i. A g a r b o la la r oyiga l — 2 m a r t a te z a y t i s h l a r d a n yo d
o lsalar, u v a q t d a b ir yilga 8 — 15 t a t e z aytishni ta n la y d i v a u la rn i 
qiyinligiga q a r a b (yengil ta la ffu z etilad ig an larin i o l d i n r o q o ‘rgatish 
k e r a k ) ta q s i m la y d i . T ez a y t i s h l a r n i m a s h g ‘u ) o t l a r d a g i n a o ‘r- 
gatilniay, balki niashg‘u lo td a n t a s h q a r i v aq tlarda, o ‘yin j a r a y o n i d a
h a m o ‘rgatish m u m k in . M a k t a b g a tay y o rlo v g u r u h i d a k a t t a g u - 
r u h d a
0
‘rg a n il g a n te z a y t i s h l a r h a m t a k r o r l a n a d i . B o l a l a r g a
m u r a k k a b t e z aytishlarni o ‘r g a tm a s li k k erak , c h u n k i u n i h a m m a
b o la la r o ‘zIash tira o lm ay d ila r, n a t i j a d a bu m a s h q o ‘z i n i n g t a ’- 
lim iy a h a m i y a t i n i y o ‘q o tad i v a h e c h q a n d a y natija b e r m a y d i . T e z
a y t i s h la r d a n f o y d a la n ish n in g m a q s a d i — ra v s h an g a p iris h ( b u r r o
g a p iris h )n i m a s h q q ild ir is h d a n , m a s h g 'u l o t l a r d a u n i b o la la r g a
o krgatish u slu b iy o tin i b e l g i l a s h d a n ib o ratd ir. T a r b iy a c h i y angi 
te z a y t i s h n i s e k in lash g an s u r ' a t d a , a n iq , t e z - t e z u c h r a y d i g a n
t o v u s h n i ajra tib, y o d d a n a y t ib b e r a d i . U n i b a l a n d bo M m ag an
o v o z d a , o h a n g d o r qilib, b i r n e c h a m a r t a ta k ro r la y d i. B o la la r 
oldiga q u y id a g i o ‘quv vaz ifasin i q o 'y i s h m u m k in : t e z a y tis h n i 
q a n d a y ay tish kerakligini d i q q a t b i la n tinglashga; e s d a o l ib q o -
lishga h a r a k a t qilishga; u n i j u d a a n i q aytishga o ‘rg a tish kabilar. 
S o ‘ngra b o la la r tez aytishni m u s ta q il t a rz d a yarim o v o z d a a y ta d ila r 
(a g a r te z aytish m a tn i yengil b o ‘lsa, b u b o s q ic h n i o ‘t k a z n i a s a
h a m b o ‘ladi).
B u n d a y m a s h q l a r n i n g u m u m i y d a v o m i y l ik v a q t i 3 — 10 
d a q i q a d i r . B u n d a y m a s h q l a r n i x i l m a - x i l l a s h t i r i s h n n i m k i n ,
m a s a la n , b o la la r n in g „ t a la b la rig a k o ‘r a u t e z ay tish n i t a k r o r l a s h n i
ta k lif e tis h m u m k i n , b o s h l o v c h i n i n g rolini b o la la rg a t o p s h ir i s h
m u m k in va h o k a z o . T ez ay tish m a t n i n i q a t o r b o ‘y i c h a q i s m la r g a
ajratib q a y ta r ish h a m m u m k in . 1- q a to r: