Q. P. Arslonov

Mavzuni muammoli o‘qitishning texnologik xaritasi 
Ish 
bosqichlari 
O‘qituvchi faoliyati 
Talaba faoliyati 
Tayyorlov 
bosqichi 
(5 min) 
Mavzuning nomini, texnik tayyorgarlikni 
o‘rganish bo‘yicha tashkil etiladigan 
muammoli 
vaziyatni, 
talabalarning 
bajarishi kerak masalalarni, kutilayotgan 
natijani va baho mezonlarini tushuntiradi. 
Eshitadilar, yozib 
oladilar 
Tashkiliy, 
ya‘ni 
muammoning 
qo‘yilishi yoki 
da‘vat 
bosqichi 
(30 min) 
Yuqorida qayd etilgan mashg‘ulotlarning 
maqsadini e‘lon qiladi. Mavzuga oid 
quyidagi savollarni o‘rtaga tashlaydi. 
1.
Umumiy rivojlantirish bosqichida 
texnik tayyorgarlik nimani nazarda tutadi? 
2.
Texnik tayyorgarlik nima, texnik 
mahoratchi? 
3.
Usullar, 
qarshi 
usullar, 
himoyalanishning 
texnik 
tayyorgarlik 
bilan aloqadorligi nimada? 
4.
Texnik harakatlar kurashchi egallashi 
lozim 
bo‘lgan 
qoidalarni 
nazarda 
tutadimi? 
5.
Texnik harakatlarda xato ham yuzaga 
kelishi mumkinmi? 
6.
Kurashda orqaga, oldinga, yon tomonga 
yiqilish harakatlari nimani anglatadi? 
O‘quv maqsadini 
tinglaydi, qo‘yilgan 
muammoli 
savollarni, 
avval 
juftlikda, 
so‘ngra 
gurihda 
yechish 
yo‘llarini 
muhokama qiladi, 
javoblarni 
tahlil 
qilib 
aniqlarini 
topadi, 
o‘zaro 
fikirlashib yagona 
xulosaga keladi. 
Talabalarning 
Talabalarga 
mavzu 
mazmunini Tavsiya 
etilgan 

---

119 
mustaqil 
ishlash 
jarayoni. 
Mavzu 
mazmunini 
anglash 
va 
fikrlash 
bosqichi. 
(35 min) 
anglatuvchi matn va kerakli adabiyotlarni 
taqdim qiladi. 
Guruh talabalarini kichik guruhlarga 
ajratib, mavzu mazmunini anglashlari 
uchun aqliy hujum, kichik guruhlarda 
ishlash, munozara usullaridan foydalanadi. 
Texnik tayyorgarlik bo‘yicha talabalar 
taqdim etgan javoblarni qabul qiladi va 
guruhning faollari bilan tahlil qiladi. 
ma‘ruza matni va 
adabiyotlardan 
foydalanib mavzu 
mazmunini diqqat 
bilan 
o‘rganadi. 
Qo‘yilgan 
texnik 
tayyorgarlikni 
juftlikda, 
kichik 
guruhlarda 
yechishning 
turli 
yo‘llarini 
ishlab 
chiqadi, guruhlarda 
muhokama qiladi. 
Kurashchining 
texnik tayyorgarligi 
bo‘yicha 
yagona 
fikrga keladi. 
Natijalarni 
xulosalash 
(6 min) 
Talabalar tomonidan taqdim etilgan 
texnik 
tayyorgarlik, 
kurashchilarning 
umumiy va maxsus texnik tayyorgarligi, 
texnik tayyorgarlik bosqichlari, vazifalari, 
usullari, zaruriy qoidalar, texnik harakatlar 
va ularga o‘rgatish yo‘llari, yo‘l qo‘yilgan 
xatolar 
to‘g‘risidagi 
ma‘lumotlarni 
tinglaydi, 
fikrlarni 
aniqlashtiruvchi, 
tasdiqlovchi savollar beriladi. 
Kurashchining 
texnik 
tayyorgarligiga oid 
barcha 
savollarni 
yechimlarini bayon 
qiladi, o‘z fikrlarini 
boshqa 
juftlik 
guruh 
bayonlari 
bilan 
taqqoslaydi, 
savollar berish yo‘li 
bilan kurashchining 
texnik tayyorgarligi 
mavzusi 
bo‘yicha 
tushunchalarni 
mustahkamlaydi. 
Yakunlash va 
umumlashtiris
h bosqichi 
(4 min) 
Kurashchining texnik tayyorgarligi, uning 
bosqichlari, vazifalari, usullari, texnik 
harakatlarni egallash bo‘yicha qabul 
qilingan asosiy qoidalar, harakatlardagi 
yuzaga 
kelishi 
mumkin 
bo‘lgan 
xatoliklarning 
sabablarini 
o‘rganish 
usullarini to‘g‘rilashni tushuntiradi, aniq 
va to‘g‘ri javoblarni ko‘rsatadi hamda 
talabalarning fikrlarini, to‘g‘ri javoblarni 
baholaydi. 
Mavzu yuzasidagi 
xulosalarni 
tinglaydi 
va 
kurashchining 
texnik 
tayyorgarligiga oid 
yakuniy 
fikrlarni 
yozib oladi. O‘zi va 
juftliklar, guruhlar 
javoblariga 
baho 
beradi. 
 

---

120 
Mashg‘ulotning borishi 
O‘zbеk milliy kurashida samaradorlikning oshishi tеxnik 
harakatlarning bajarilishini mahorat bilan amalga oshirish hamda 
ularni takomillashtirib
borishga bog‘liq. Shunday ekan, tеxnik 
tayyorgarlik mavzusini o‘qitishda dastlab pеdagog mashg‘ulotni 
muammoli o‘tkazishning tеxnologik xaritasida ko‘rsatilgan mavzuni 
o‘rganish bosqichiga amal qilib ―Tayyorlov bosqichida‖ nazarda 
tutilgan faoliyatni amalga oshirib da‘vat bosqichiga o‘tadi. Pеdagog 
―Kurashchining tеxnik tayyorgarligi‖ muammosini tavsiflash uchun 
quyidagi muammoli savollarni talabalarga tavsiya qiladi.