Pulning mohiyati va funksiyalari Reja



Download 34,76 Kb.
bet11/14
Sana06.02.2022
Hajmi34,76 Kb.
#432722
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
Pulning mohiyati va funksiyalari Reja

Pul nazariyalari.



Pulning nazariyasi – pul tabiati va pulning ishlab chiqarishni shakllantirishga ta’siri haqidagi nazariyalardir.
Iqtisodchilarning pulning mohiyati, uning funksiyalari va pul muomilasiga bo’lgan qarashlari pul nazariyalarini keltirib chiqardi.
Eng asosiy pul nazariyalari sifatida metallik, nominallik, va miqdoriylik pul nazariyalari ilk tarixiy pul nazariyalari sifatida e’tirof etiladi. Hozirgi kunda monetarizm va iqtisodni pul-kredit munosabatlari orqali turtiblashtirish nazariyalari mavjud.
Metallik nazariyasi – dastlab XVI – asrning oxiri XVII – asrning boshlarida kapitalizmning rivojlangan mamlakati Angliyada yuzaga keldi. Bu nazariyaning asoschilaridan biri U.Steffard (1554-1612 y.) edi. U o’z qarashlarini 1581 yilda Londonda chop etilgan “Vatandoshlarimizning ba’zi odatiy arizalarining qisqartmasi” nomli pulning metallik nazariyasiga oid asarida bayon etdi. Uning davomchilari bo’lib Angliyada T.Men (1571-1641 y.), D.Nors (1641-1691 y.), Fransiyada A.Monkretyen (1575-1621 y.), Italiyada F.Tamani (1528-1787 y.) va boshkalar hisoblanadi.
Ushbu nazariya namoyondalari:

    1. Qimmatbaho metallar (oltin va kumush) pul vazifasini o’tayoladi.

    2. Jamiyatning boyligi qimmatli metallarning mavjud zaxirasi bilan o’lchanadi.

    3. Bu boylikningg manbai savdodadir deydilar.

Yevropa davlatlari tomonidan qimmatli metallarga boy bo’lgan yerlarni bosib olinishi kabi shart-sharoitlar ushbu nazariyani kelib chiqishiga asos bo’lgan. Ushbu nazariya asoschilari vaqti kelib muomiladagi metal pullar o’rnini qog’oz pullar egallashi va bu jarayonning qonuniyligini tushunib yetmaganlar. Ular savdo burjuaziyasi manfaatlarini himoya kilgan.
Nominallik nazariyasi XVII-XVIII-asrlarda Angliyada paydo bo’lgan. Bu nazariyaning namoyondalari bo’lib ingliz ruhoniysi Dj.Berkli (1683-1775 y.) va iqtisodchi Dj.Styuart (1712-1780 y.) lar hisoblanadi. Keyinchalik bu nazariyani Germaniyalik G.Knapi (1842-1926 y.), ingliz iqtisodchilari J.Styuart va N.Barbonnilar davom ettirishgan.
Nominalistlar:

    1. Pulni davlat bunyodga keltiradi, pulni qiymati davlat tomonidan aniqlanadi. (shuning uchun uni davlat pul nazariyasi ham deb yuritiladi – G.Knapi).

    2. Pulni qiymati unda ko’rsatilgan nominali bilan aniqlanadi. Ular to’la vaznga ega bo’lgan muomiladagi metal pullar borgan sari ma’lum qismi eskirib yo’qolib borishini unutadilar. Ular pulning barcha tovarlar qiymatini o’zida aks ettiruvchi umumiy ekvivalent sifatidagi tabiatini tushunmadilar. Pulni tarkibi undagi oltin gramm bilan belgilanishini unutdilar. Ular pulning o’ziga xos qonuniyatlar asosida harakat qilishi va bu qonuniyatlar inson tomonidan bevosita boshkarilmasligini anglab yetmadilar.


Download 34,76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish