Pul va banklar

birinchidan, kreditga suralayotgan summa bilan kreditga berilishi mumkin bo’lgan summa o’rtasida nomutannosiblik bo’lishi mumkin;

ikkinchidan, ortiqcha bo’sh mablag’ga ega bo’lgan korxonaning mablag’larni vaqtincha foydalanishga beradigan muddati mablag’ zarur bo’lgan korxonani qondirmasligi mumkin;

uchinchidan, banklar ishtirokisiz korxonalarni to’g’ridan to’g’ri kreditlashda qarz beruvchi qarz oluvchi korxonaning moliyaviy axvolini tulik o’rgana olmasligi mumkin.Qarz oluvchining to’lovga layoqatsiz bo’lishi kreditor korxonaning ham moliyavy ahvolining yomonlashuviga va boshqa salbiy hollarga olib kelishi mumkin.

Xalq xo’jaligidagi barcha bo’sh mablag’larning bank tomonidan yigilishi natijasida vujudga keladigan kredit resurslar xisobidan qarz oluvchi korxonaga zarur bo’lgan summada, zarur bo’lgan muddatda kredit berishga imkoniyat yaratadi.
Iqtisodiy rivojlanishining usishi bank kreditining qo’llanilish kulamini kengaytirib boradi. Kredit fakatgina har kunlik faoliyat bilan bog’lik ishlab chikarish va muomala jarayonining kika muddatli extiyojlari uchun emas, balki uzoq muddatga kapitalga bo’lgan ehtiyojni koplashga yo’naltiriladi. 60-yillardan boshlab banklar yirik mijozlarga xizmat ko’rsatishga ixtisoslasha bordi. Bu maksadni amalga oshirish uchun banklar mablag’larni jalb vuglish mikyosini, iste’mol uchun kreditlar berish kulamini kengaytirdi.

To’lovlarda vositachilik funktsiyasida banklar o’z mijozlarining topshirigiga asosan to’lov jarayonlarini amalga oshiradi, xisob varaklariga mablag’larni kabul kiladi, pul tushumlarining xisobini olib boradi, mijozlarga pul mablag’larini beradi.

Hisob-kitoblarning bank orqali olib borilishi muomala xarajatlarining kamayishiga olib keladi. Mijoz mamlakat ichida va boshqa. mamlakat bilan qiyinchiliksiz o’z mablag’larini bank orqali o’z hisob varakasidan boshka korxona xisob varaqasiga yoki boshka mamlakat bankiga o’tkazishi mumkin.

Muomalaga kredit vositalarini chiqarish. Bank kreditining manbai fakat vaqtincha bo’sh mablag’lar va kapital bo’lib -qolmasdan, kredit asosida chek-depozit emissiyasi xam amalga oshiriladi. Bank tomonidan beriladigan kredit mikdori mavjud jamg’armalardan ko’p bo’lsa, bank chek-depozit emissiyasini amalga oshirishi mumkin.

Undan tashqari, kredit yordamida muomalaga naqd pullar banknotalar chiqariladi.

Bank kredit pullar chiqarish depozitlar yaratish yo’li bilan to’laqonli pullar o’rnini bosuvchi kredit vositalarini vujudga keltiradi