Pul va banklar


Pul multiplikatorining mazmuni



Download 12,78 Mb.
bet113/513
Sana31.12.2021
Hajmi12,78 Mb.
#222287
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   513
Bog'liq
ПУЛ ва БАНКЛАР УУМ

Pul multiplikatorining mazmuni

Pul multiplikatori nimani anglatishini seziz uchun, haqiqiy sonlardan sonli misolni tuzib olamiz.

O’zgaruvchilar quyidagilar:

Rr – majburiy zaxira stavkasi = 0.10

C – muomaladagi pul = 400 mlrd dollar

D – chekli deposit = 800 mlrd dollar

ER – ortiqcha zaxiralar = 0.8 mlrd dollar

M – pul taklifi (m 1) = C + D = 1200 mlrd dollar

Bu sonlardan valyuta stavkasi c ni va ortiqcha zaxira stavkasi e ni hisoblab olamiz:

c=   = 0.5

e= = 0.001

natijada pul multiplikatori quyidagicha :

m =2.5

Pul taklifi ma`lum omillar o`zgatrishiga o`z navbatida javob qaytaradi.



Pul bazasi MB=MBn+BR ekanligini e`tiborga olib, 2tengalamani qaytadan yozishimiz mumkin:

M=m x (MBn+BR) (6)

Ushbu barcha natijalarni biz 1-yig`ma jadvalda algebraic tarzda ko`rsatishimiz mumkin, bu esa omillar o`zgarishiga pul taklifi jarayonini ifodalaydi.

6-tenglamadan ko`rish mumkinki, MBn yoki BRdagi o`sishi M pul taklifining ko`p miqdorda o`sishiga olib keladi, chunki pul multiplikatori m 1dan kattadir. Ko`rishimiz mumkinki, majburiy zaxira me`yoridagi o`sish pul taklifini kamaytiradi, bunda –tenglamadan foydalanibtopilgan pul multiplikatori qiymati asosida hisoblash mumkin, bu rrning 10%dan 15%ga oshgan misolda ko`rish mumkin (barcha boshqa o`zgaruvchilar o`zgarmay qolgan). Shunda, pul multplikatori 2.5dan quyidagicha kamayadi,



xuddi kutganimizdek 2.5 dan kam.

Shunga o`xshash ravishda, o`z misolimizda ko`rishimiz mumkinki, valyutadagi o`sish pul taklifini kamaytiradi, bu c 0.50 dan 0.75 ga ortganida pul multiplikatorining o`zgarishi orqali hisob kitob qilinadi. Shunda pul multiplikatori 2.5 dan quyidagigacha kamayadi:

Natijada ko`rishimiz mumkinki, qo`shimcha zaxiralardagi o`sish pul taklifini kamaytiradi, bu esa e ning 0.001dan 0.005ga ortganida pul multiplikatori o`zgarishi orqali hisob kitob qilinadi. Bunda pul multiplikatori 2.5dan quyidagicha kamayadi:



Bo`lib qo`yish kerakki, qo`shimcha zaxiralar 5 barobarga oshsa ham, pul multiplikatorda bor yo`gi ozgina kamayish kuzatiladi, xolos. Ushbu kamayish kichik, chunki so`nggi yillarda e juda kichik bo`lgan sh sabab undagi o`zgarishlar pul multiplikatoriga kichik miqdorda ta`sir etgan . Lekin, shunday vaqtlar bo`lganki, masalan, Buyuk Depressiya va so`nggi moliyaviy inqirozlarda, ushbu ko`rsatkich anch ayuqori bo`lgan davrda uning pul taklifi va pul multiplikatoriga ta`siri ham sezilarli bo`lgan.

1930-1933 yillarda Buyuk Depressiya Bank inqirozi va pul taklifi.

Biz pul taklifi modelini o`tmishda pul taklifida ro`y bergan yirik o`zgarishlarni tushunish uchun qo`llaymiz. Ushbu bo`limida, yuqoridagi modelni AQSH tarixidagi eng dahshatli inqiroz , Buyuk depressiya davrida yuz bvergan monetary o`zgarishlarni tushuntirish uchun qo`llaymiz. 9-bo`limda bank inqirozlari haqida suhbatlashdik, va ko`rdikki, ular kredit bozorida assimetrik ma`lumotlar bilan bo`gliq muammolarni yuzaga keltirib, iqtisodiyotga jiddiy ta`sir ko`rsatadi, huddi Buyuk Depressiya paytiga o`xshab.

1-rasm, 1929-1933 yillarda bankrotlikka uchragan tijorat banklaridagi depozuitlar hajmini ifodalash orqali Buyuk Depressiya vaqtidagi bank inqirozini tasvirlab bergan . Milton Fridman va Anna SHvartz , 1867-1960 yillardagi , AQSHning Monetar Tarixi nomli kitoblarda 1930-yillardagi bank inqirozini bank inqirozini quyidagi tasvirlagan:




Download 12,78 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   109   110   111   112   113   114   115   116   ...   513




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish