Ядгарова М.Л Режа Пул ислоҳоти пул кучли қадрсизланган Пул ислоҳоти пул кучли қадрсизланган даврда ўтказилади! 1922-1923 йиллардаги пул ислоҳоти - Дастлаб Собиқ иттифоқда пул ислоҳоти 1922-1923 йилда ўтказилган. Гражданлар уруши даврида кучли қадрсизланган пул бирликлари янги банк билетлари (червонец)ларга алмаштирилади.
- 1922 йилда эмиссия қилинган пул бирликлари эски пулларга 10 000 / 1 нисбатда алмаштирилади. 1923 йилда эса янги пуллар 1922 йилдаги червонецга 1 000 000 -1 рубль нисбатда алмаштирилди.
1922-1923 йилларда ўтказилган деноминация янги пулларнинг харид қобилиятини ошириш учун ўтказилади. - 1922-1923 йилларда ўтказилган деноминация янги пулларнинг харид қобилиятини ошириш учун ўтказилади.
Деноминация нима? - Пул бирликларини йириклаштириш
1947 йилдаги пул ислоҳоти - 1947 йилда Улуғ Ватан уруши натижасида кучли қадрсизланган пулларни ўрнига янги пуллар билан алмаштирилади. Лекин пул ислоҳоти ўтказиш билан бирга хукуматнинг мақсади мавжуд карточка изимини бекор қилиш ва конфискация (мусодара) эди.
- Муомаладаги 10 рубль – янги 1 рублга алмаштирилди. Алмаштириш вақти эса 1 хафта белгиланди. Аҳолини қўлида 4 млрд рубль пул қолди…..
Муомаладаги пул массаси 43,6 млрд.дан 14 млрд рублга камайди. - Муомаладаги пул массаси 43,6 млрд.дан 14 млрд рублга камайди.
- Ахоли турмуш даражасини бирмунча яхшилаш учун асосий озиқ-овқат товарлари нархи ўртача 10-12 % фоизга туширилди. Ойлик иш ҳақи 500-1000 рублни ташкил этган
Карточка тизими бекор қилиниб, нон, макарон, гўшт, қаймоқ, сут, шакар, совун, гугурт каби асосий товарларни нархи Собиқ Иттифоқ бўйича бир хил белгиланди. - Карточка тизими бекор қилиниб, нон, макарон, гўшт, қаймоқ, сут, шакар, совун, гугурт каби асосий товарларни нархи Собиқ Иттифоқ бўйича бир хил белгиланди.
1961 йилдаги пул ислоҳоти - 1947 йилдаги пул ислоҳотидан фарқли ўлароқ 1961 йилда режалаштрилган пул ислоҳоти 1960 йил 5 майда халқга эълон қилинади. Н.С.Хрущёв хатто ўша даврда бу ислоҳотга қарши бўлгани учун Молия министри А. Г. Зверевни ишдан бўшатади.
- Бу эса жамғарма кассаларда аҳоли омонатларини бирдан ошишига, тилла магазинларидаги савдоларни ҳам бир неча баробарга ошишига, узоқ сақланадиган товарларни ҳам магазинларда қолмаслигига сабаб бўлди. 1960 йилдан бошлаб банкларда омонатларни қайта ҳисоблаш бошланади. 10/1 нисбатда қайта ҳисобланиб, магазинларда ҳам товарларнинг нархи эски ва янги пулда кўрсатила бошланди.
- 1 январ 1961 йилдан
- муомалага 1, 3, 5, 10, 25, 50 ва
- 100 рубль қийматидаги янги
- купюралар чиқарилди.
- 1, 2, 3, 5, 10, 15, 20, 50 ва 1 рубль
- қийматидаги танга пуллар
- (копеек) муомалага киритилди.
1961 йилда муомалага киритилган рублдан Ленин расми ўрнига унинг хайкали расми киритилади. 1 рубль 1961 йилдан бошлаб ўзида 0,987412 грамм олтинга тенглаштирилган ва бу 1980 йиллар охирига қадар давом этган. - 1961 йилда муомалага киритилган рублдан Ленин расми ўрнига унинг хайкали расми киритилади. 1 рубль 1961 йилдан бошлаб ўзида 0,987412 грамм олтинга тенглаштирилган ва бу 1980 йиллар охирига қадар давом этган.
(Ривожланган мамлакатларда бу тенглаштириш 1971 йилда бекор қилинган эди.) Эьтиборли тарафи шундаки, 1961 йилда ўтказилган пул ислоҳоти мамлакатда 30 йил арзон ишчи кучини таъминлашга, импорт махсулотларни эса жуда катта рентабеликда ушлаб турди. Эьтиборли тарафи шундаки, 1961 йилда ўтказилган пул ислоҳоти мамлакатда 30 йил арзон ишчи кучини таъминлашга, импорт махсулотларни эса жуда катта рентабеликда ушлаб турди. 30 йил ичида ягона халқ хўжалигини барпо этишга эришилди, янгидан-янги ресурс конлари аниқланди. 1961-1985 йиллар ичида Собиқ иттифоқда 9 мингта корхона , 54 млн та квартира қуришга эришилди. Ундан ташқари космик кемани учиришга, харбий кўрилмаган даражада (2637 млрд рубль) миқдорида пул сарфланди.
Do'stlaringiz bilan baham: |