Одамнинг айни пайтдаги бирламчи эҳтиёжлари қондирилиши ёки қондирилмаслигига нисбатан унинг қисқа муддатли муносабати сифатида вужудга келувчи ҳиссий ҳолатдир.
K.Изард классификацияси
Қизиқиш, ҳаяжон
K.Изард классификацияси
Ҳурсандчилик
K.Изард классификацияси
Жахл
K.Изард классификацияси
Қўрқув
K.Изард классификацияси
Жирканиш
K.Изард классификацияси
Ҳайратланиш
K.Изард классификацияси
Ғам андуҳ
K.Изард классификацияси
Уялиш
K.Изард классификацияси
Айбдорлик ҳисси
Хаёл деб одамнинг онгида илгаридан бор бўлган вақтли алоқаларнинг (ассоциацияларни) қайтадан тикланиши ва бир-бири билан янгича қўшилиши орқали нарса ва ҳодисаларнинг янги образларини ҳосил қилишга айтилади.
Диққат деб, организмни бир нуқтага тўплаб, муайян бир обьектга фаол қаратилишига айтилади.
Сезгининг таснифи
Сезги деб, атрофимиздаги нарса ва ҳодисаларнинг сезги аъзоларимизга бевосита таъсир этиши натижасида уларнинг айрим белги ва хусусиятларини миямизда акс эттирилишини айтамиз.
Идрок деб, сезги аъзоларига бевосита таъсир этиб турган нарса-ҳодисалар образларини киши онгида бир бутун ҳолда акс эттирилишига айтилади.
Хотира биз илгари идрок қилган, бошдан кечирган ва бажарган ишларимизни ёдда сақлаш, кейинчалик уларни эслаш ёки хотирлаш жараёнидир.
Хотира жараёнлари қуйидагилардан иборат:
Эсда олиб қолиш
Эсда сақлаш
Эсга тушириш
Унутиш
Тафаккур деб нарса ва ҳодисалар ўртасидаги энг муҳим боғланишлар ва муносабатларнинг онгимизда акс эттирилишига айтилади.
Тафаккур шакллари қуйидагиларда ифодаланади:
Ҳукм
Хулоса чиқариш
Тушунча
Мулоқот
Мулоқот – камида икки кишининг ўзаро таъсир жараёни бўлиб, бу таъсир давомида ахборот алмашинади, муносабат ўрнатилади, ривожлантирилади.
Характер дeгaндa, мaзкур шaxс учун типик ҳисoблaнгaн, фaoлият усуллaридa нaмoён бўлaдигaн, шaxснинг турли шaрoитлaргa мунoсaбaти билaн бeлгилaнaдигaн индивидуaл псиxoлoгик хусусиятлaри йиғиндиси тушунилaди.
ТЕМПЕРАМЕНТ
Индивидуал психологик хусусиятлардан бири бўлиб, шахс эмоционал сферасининг қўзғалувчанлиги ва тормозланиш динамикасини белгилаб берувчи табиий туғма хусусиятдир.
Темперамент лотинча “temperamentum” деган сўздан олинган бўлиб, “аралашма” деган маънони англатади. Темперамент тўғрисидаги дастлабки таълимотни юнон олими Гиппократ (эрамиздан олдинги 460 – 356 йилларда яшаган) яратган.
Тemperament
tiplari
Nerv sistemasining kuchi
Nerv tizimining muvozanati
Nerv tizimining ildamligi
Xolerik
Kuchli, joshqin
Muvozanatsiz qizg‘in
Serharakat
Sangvinik
Kuchli, serharakat
Muvozanatli
Serharakat
Flegmatik
Kuchli, vazmin
Muvozanatli
Inert (sust)
Melanxolik
Kuchsiz
Muvozanatsiz tormozli
Serharakat yoki inert
ҚОБИЛИЯТ – шахснинг маълум бир ёки бир неча фаолиятларини муваффақиятли бажаришини таъминлаб берувчи, яъни тез ва осонлик билан ўзлаштиришга ёрдам берувчи индивидуал психологик хусусиятидир.