"psixologiya"

Ko’nikmalar.    Yuksak  taraqqiy  etgan  hayvonlarda,    xususan  sut 
emizuvchilarda hatti-harakatning yanada aninroq aks ettirishga yordam beruvchi 
yangi,  ildamroq shakllari ko’proq rol uynaydi. Bular - ko’nikmalar (harakatning 
individual  tarzda  orttirilgan  shakllari).  Ko’nikma  deganda  hayvonlarda  shartli 
bog’lanishlar  asosida  yuz  beruvchi  va  avtomatik  ravishda  sodir  bo’luvchi 
harakatlar tushuniladi.  Instinktlar singari ko’nikmalar ham taraqqiyotning turli 
bosqichlarida  uchraydi.  Lekin  yaqqol  ifodalangan  ko’nikmalarni  faqat  bosh 
miyaning  po’stiga  ega  bo’lgan  hayvonlardagina  ko’rish  mumkin.    Hayvonlar 
ko’nikmalarining tarkibiga kiruvchi harakat elementlari hayvon mansub bo’lgan 
turning  tajribasini  qayta  tiklovchi  tug’ma  harakatlardan  ham  takrorlash 
jarayonida  mustahkamlangan tasodifiy harakat namunalaridan iborat bo’lmog’i 
mumkin.  Hayvonlarda  hosil  qilingan  (bo’lgan)  ko’nikmalar  sharoit 
murakkablashishi  yoki  o’zgarishi  bilan  o’zi  ham  o’zgarishi,  yangi,  
o’zgartirilgan  sharoitga  ko’chishi  mumkin.    Ko’nikmalar  bir-birlaridan  muhim 
jixatdan  farq  qilishlari  mumkin:  bir  holatda  ko’nikmalar  o’zlarining 
avtomatizmlariga  ko’ra  instinktlarga  yaqinlashsalar,  boshqa  bir  holatda 
intellektual harakatlarga yaqinlashadilar. 

---

 
16