"psixologiya"

 
Mustaqil tarzda amaliy mashq uchun topshiriqlar va testlar.  
 
Lyusherning ranglarga oid  testi 
       Har  bir  rang  o’zi  bilan  kishiga  ham  fiziologik,    ham  psixologik    ta’sir 
etuvchi ma’lum energetik quvvat tashiydi.  Shuning uchun kishi holatiga qarab 
(ma’lum  vaziyatda,   doimiy)  turli  ranglarni  yoqtirishi   mumkin.    Masalan,    X.  
Ayzenk  ta’kidlashicha,    yuqori  faolligi  bilan  ajralib    turadigan  kishilar  yorqin 
ranglarni  hush  ko’rarkan.    Lyusher  testi  sinaluvchining  ma’lum  faoliyatga,  
ma’lum  ehtiyojlarni    qondirishga  yqnalganligini  uning    rang  tanlashiga  qarab 
aniqlashni o’z oldiga maqsad qilib qo’yadi.  
     Lyusher bo’yicha  asosiy ranglar quyidagi psixologik ehtiyojlarning timsoli  
bo’ladi: 
                                                           
8
 Hayitov О.  E. ,  Lutfullayeva N. Х.   «Psixodiagnostika vа аmaliy psixologiya». - Т. 2005 

---

 
186 
KO’K - xotirjamlikka,  tinchlikka,  barqaror ijobiy munosabatlarga  bo’lgan 
ehtiyojlar 
YaShIL- o’z-o’zini  tasdiq etishga bo’lgan ehtiyoj 
QIZIL- faol harakat bilan muvaffaqiyatga erishish ehtiyoji 
SARIQ- kelajakka,  yaxshilikka umid,  orzu qilishga bo’lgan ehtiyoj 
 
        KO’RSATMA: Sinaluvchiga standart ko’rinishga ega rangli qog’ozlar 
ko’rsatiladi (4-tasi yuqorida zikr qilingan ranglar va 4-tasi tuldiruv-chi: 
siyohrang,  jigarrang,  qora,  kulrang) hamda ularni quyidagi tartibda  qo’yish 
tavsiya qilinadi: eng avval hammasidan ko’ra ko’proq xush ko’radigan rangdagi 
qog’ozni,  undan keyin kamroq xush ko’radiganini  va h. k. ,  ular shunday 
taqsimlanishi shartki,  rangli qog’ozning so’nggisi eng yoqtirmagan rangli 
qog’oz  bo’lishi kerak.  
        XULOSA:  Agar asosiy ranglar  1-5 o’rinlarda tursa,  demak shu ranglarga 
mansub ehtiyojlar  ma’lum darajada qondirilayotgan bo’ladi,  agar  6-8 
o’rinlarda tursa,  demak ushbu  ehtiyojlarni qondirish  imkoni bo’lmayotgan 
bo’ladi.  
Xulq-atvor  motivasiyasini aniqlash testi 
  Bizga  ma’lumki,      inson  xarakteri  o’zini  to’tishida,    odamlarga 
munosabatida  va    u  yoki  bu    vaziyatlarda    tanlagan  yo’liga  qarab  aniqlanadi.  
Agar  siz  o’zingizni  yaxshiroq  bilishni  istasangiz  quyidagi  berilgan  savollarga  
HA,  YO’Q,  BILMAYMAN variantlarni tanlab,  savollarga to’g’ri yondashib 
javob bering.   
Men  doimo  hayotimda  sodir  bo’layotgan  barcha    voqyealarga 
ma’suliyatni his qilaman.  
Agar ayrim  kishilar menga nisbatan muomalalarini o’zgartirganlarida edi,  
mening hayotimda bunchalik muammolar ko’p bo’lmagan Bular edi.  
Men  omadsizliklarim  sababini  qidirgandan  ko’ra,  harakat  qilishni    afzal 
ko’raman.  
Men gohida o’zimni «baxtsizlik yulduzi» ostida tug’ilgan bo’lsam kerak 
deb o’ylayman.  
Men  alkogoliklar o’z kasalliklariga o’zlari aybdor deb hisoblayman.  
Gohida  men,    hayotimdagi  ko’p  voqyealar  uchun  meni  shunday  bo’lib 
qolishimga ta’sir ko’rsatgan kishilar ma’suldirlar,  deb o’ylayman.  
Agar  men  shamollab  qolsam,    darrov  vrachga  shoshmasdan  mustaqil 
o’zim davolanaman.  
Men  ayol  kishidagi  asabga  teguvchi    agressivlik  va  shallaqilikka  
ko’pincha boshqa kishilar sababchi deb hisoblayman.  
Men  har  qanday  muammoning  yechimi  bor  deb  hisoblayman  va  doimo  
hayot qiyinchiliklariga tushib yuradiganlarni tushuna olmayman.  
Men  insonlarga yordam berishni yoqtiraman,  chunki men qilishim kerak 
bo’lgan ishda boshqalar ko’maklashganda minntadorchilik hissini tuyaman.  
Agar  konflikt  sodir  bo’lsa,  mojoro  aybdorini  kidirishni  men    o’zimdan 
boshlayman.  

---

 
187 
Agar qora mushuk yo’limni kesib o’tsa,  ko’chaning narigi tarafiga o’tib 
olaman.  
Men,    xar  bir  inson    vaziyat  qanday  bo’lishiga  qaramay    kuchli  va 
mustaqil bo’lishi kerak deb hisoblayman.  
Men  o’z  kamchiliklarimni  bilaman,    lekin    atrofdagilar    bunga 
kechirimliroq bo’lishlarini  hohlayman.  
Odatda men ta’sir ko’rsata olmaydigan vaziyat bilan  kelishaman.  
Natijalarni hisoblab chiqamiz.  Quyidagi savollarining  
HA javobi uchun,  1,  3,  5,  7,  9,  11,  13 – 10 ball,  
YO’Q javobi  uchun  2,  4,  6,  8,  10,  12,  14,  15 – 10 baldan qo’ying.   
Har bir  BILMAYMAN  javobi uchun - 5 baldan  qo’ying.