Psixologiya

  Muloqot turlari. 
Muloqot  mazmuniga  ko`ra  quyidagi  turlarga ajraladi:  

  moddiy    muloqot    deganda    subyektni    dolzarb    ehtiyojlarni  qondirish  vositasi 
sifatida,  ayni  paytda  shug`ullanayotgan  faoliyatining  mahsulotlari  va  predmetlarini 
ayirboshlash tushuniladi; 

  kognitiv  muloqot  deb  shaxslarning  hamkorlikdagi  faoliyatida  narsa  va 
hodisalarni    o`rganish,    ma‟lumotlarni    bilib    olish    jarayonida    o`zaro    bilim 
almashinuviga aytiladi; 

  konditsion    muloqotda    psixologik    va    fiziologik    holatlar  ayirboshlanadi. 
Masalan,  shifokor  bemorning  tushkun  kayfiyatini  ko`tarishi  yoki  aksincha,  ona 
qizining o`ksinib yig`layotgan holatiga yig`i bilan munosabat bildirishi;  

  motivatsion  muloqot  muayyan  yo`nalishda  hamkorlikda  harakat  qilish uchun  
o`zaro    maqsadlar,    qiziqishlar,    motivlar    va    ehtiyojlar    almashinuvi  jarayoni  bilan 
izohlanadi;  

  faoliyat muloqoti kognitiv muloqot bilan uzviy bog`liq bo`lib, bunda harakatlar, 
operatsiyalar,  ko`nikma  va  malakalar  ayirboshlanadi.  Bu  muloqot  jarayonida  
ma‟lumotlar    uzatiladi,    bilim    doirasi    kengayadi,      qobiliyatlar  rivojlanadi  va 
takomillashadi.  
Muloqot  maqsadiga  ko`ra  biologik  va  ijtimoiy  ko`rinishda  bo`ladi.  

---

121 
 
Biologik  muloqot nasl qoldirish, organizmni  rivojlantirish, himoyalash  kabi  tabiiy 
ehtiyojlarni  qondirish  bilan  bog`liq  bo`lsa,  ijtimoiy  muloqot  esa  shaxslararo  
munosabatlarni    kengaytirish,    mustahkamlash,    takomillashtirish  bilan    bog`liq  
bo`lgan  ijtimoiy  ehtiyojlarni  qondirish  vositasi  sifatida namoyon bo`ladi.  Muloqot  
vositasiga    ko`ra    bevosita    va    bilvosita    bo`lib,    bunda    jonli  mavjudotning  tabiiy 
organlari yordamida ya‟ni qo`li, boshi, tanasi, tovushi yordamida  axborot  ayirboshlasa 
–  bu  bevosita  bo`ladi,  agar  muloqotni tashkillashtirish  va  ma‟lumot  almashishda  
maxsus  qurol  va  vositalardan foydalanilsa– bu muloqot bilvosita deyiladi.   
Muloqotning  yuqorida  mulohaza  yuritilgan  turlaridan  tashqari ishbilarmonlik