Psixologiya



Download 1,66 Mb.
Pdf ko'rish
bet150/201
Sana27.03.2021
Hajmi1,66 Mb.
#62065
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   201
Bog'liq
psixologiya fanidan barcha jonalish 3 kurs talabalari uchun oquv-uslubij qollanma

undovchi
 
tormozlash, to`xtatuvchi
 


102 
 
qarshi  boglanishligi  e‟tiborga  olinadigan  bo`lsa  -  muvaffaqiyatsizlikdan  qutulish 
motivatsiyasi  muvaffaqiyat  motivatsiyasidan  kattaroq  kuchga  ega  bo`ladi  demak, 
tavakkalchilik - qaror qabul qilish uchun muhim ahamiyatga ega bo`lgan voqeadir.  
Irodaning  asosini,  xuddi  umuman  subyektning  faolligi  kabi,  uning  xatti-
harakatlari  va  ishlarining  ko`p  tarmoqli  va  xilma-xil  motivlashtirilishiga  sabab 
bo`luvchi ehtiyojlari tashkil etadi. 
Irodaviy harakatda uni motivlashtirishning barcha uchta tomoni - faollik manbai, 
uning yo`nalganligi va o`z-o`zini boshqarish vositalari namoyish kilingandir. 
Shunday  qilib,  ehtiyojlar  bir  xil  harakatlarning  bajarilishini  belgilaydigan  va 
boshqalarining  bajarilishiga  xalaqit  beradigan  har  xil  motivlarga  aylanadi.  Irodaviy 
harakatlarning  sabablari  hamisha  ozmi-ko`pmi  darajada  anglanilgan  harakterda 
bo`ladi.  U  yoki  bu  ehtiyojning  qanchalik  anglanilganiga  bog`liq  holda  intilish  va 
istakni  ham  farq  qilsa  bo`ladi.  Yetarli  darajada  anglanilmagan  ehtiyojdan  iborat 
faoliyat  motivi  -  intilishdir.  Faoliyatning  motivi  sifatida  ehtiyojning  yetarli  darajada 
tushunib yetilganligi bilan harakterlanashi - istakdir. Malakali yosh muxandis mehnat 
unumdorligini yanada oshirish istagini bildirib, yangi ilg`or texnologiya yordamida o`z 
chizmalarini  yanada  takomillashtirish  to`g`risida  o`ylaydi,  o`z  ish  jadvalini  qayta 
ko`rib chiqib, har bir harakatini hisobga oladi. 
Irodaviy xatti-harakatning so`nggi jihati  - ijrodir. Unda qaror harakatga aylanadi, 
irodaviy xatti-harakatda yoki ishlarda kishi irodasi namoyon bo`ladi.  
Irodaviy  xatti-harakatning  eng  muhim  bo`g`inlari  -  qaror  qabul  qilish  va  uni  ijro 
etish - ko`pincha alohida hissiy holatning irodaviy  zo`r  berish sifatida tavsiflanadigan 
holatning kelib chiqishiga sabab bo`ladi. Irodaviy zo`r berish bu hissiy xayajon shakli 
bo`lib,  kishining  harakatga  qo`shimcha  motivlarni  vujudga  keltiruvchi,  gohida  yo`q 
bo`luvchi yoki yetarli bo`lmagan ichki resurslarini (xotirasi, tafakkuri, hayoli) safarbar 
etuvchi  sabablardir.  Irodaviy  zo`r  berish  natijasida  bir  xil  motivlarning  harakati 
to`xtatlib, boshqalarining harakatini haddan ziyod kuchaytirish mumkin bo`ladi. Burch 
hissi bilan tug`ilgan irodaviy kuch-g`ayrat tashqi to`siqlarni bartaraf etishga va harakat 
qilishga  safarbar  etadi.  Irodaviy  kuch-g`ayrat  ishlatish  natijasida  dangasalik,  qo`rquv, 
charchash  kabilar  ustidan  qozonilgan  g`alaba  anchagina  hissiy  zavq  beradi,  o`z 
ustingdan  erishilgan  g`alaba  kabi  boshdan  kechiriladi.  Tashqi  to`siq  yengib  o`tish 
lozim  bo`lgan  ichki  qiyinchilik,  ichki  qarshilik  kabi  boshdan  kechiriladigan  bo`lsa  u 
irodaviy zo`r berishni talab qiladi. Irodaviy kuch-g`ayrat sarflash odati matonatli fe‟l-
atvorni shakllantirishning majburiy sharti bo`lib xizmat qiladi. 

Download 1,66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   201




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish