Psixologiya maktablari

Aim.uz

PSIXOLOGIYA MAKTABLARI

XX-asrning birinchi uch qismi ruxshunoslik bo'yicha katta ilmiy maktablarning paydo bo'lishi bilan ta'kidlanadi. Ilmiy maktab deganda fanda ikki ajralmas faoliyat tushuniladi:

1. Ilmiy maktab - bu doim jamoa faoliyati deb tushgunilgan. Bu maktablarining yuzaga kelishi sabablari nimadan iborat. Ruxshunoslik metodlari va predmeti haqidagi tushuncha bu bi-biridan keskin farq qiladi. 20-30 yillarida ruxshunoslik fani haqida gapirish juda qiyin. Morchloining «Psixologiya-1925y » nomli tuplami chop etiddi. Bir necha yildan keyin Etpoxoydbredr «sen psixologiya» nomli kitobini nashr etdi. Bu kitobda ruxshunoslikning asosiy yo'nalishlarga tavsif berilgan. Ammo o'sha davrdayoq bu yo'nalishlarda kichik maktablar bunyod bo'la boshladi va uning soni tabora ortib bordi.

2. Ana shu yo'nalishlar vorisi bo'lgan struktura maktabi haqida so'z yuritamiz, bu maktabning yo'l boshchisi Vuntdir, Bu maktab namayondalar o'zlarining «strkturalistlar» deb atashgan. Ular o'zlarining asosiy vazifalari deb ongning eksperimental tizimini

tadbik qilishdeya bilgandir. Struktura tushunchasi elementlar va ularning aloqadorligini, tadbik etadi, chunki bu yo'nalish ongning indroganlarining kelib chiqish va ularning strkturaviy tizimi usullarini topishga qaratilgan.

3. Bixeviorizm maktabi asrning Amerika psixologiyasining ko'rinishini ochib berdi. Shu bilan birga psixika haqidagi sistemani ishlab chiqadi. Ularni ongni emas balki hulq atvorni o'rganar edilar. Bu maktab namoyondalari Utson Disen va Eduard Torondayk bo'lib, u o'zi haqida shunday deydi; «Men Bixebiorist, emasman, men konneksionistman». Konneksiya inglizcha so'z bo'lib aloqa ma'nosini bildiradi.

Aim.uz