Psixologiya kafedrasi umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti

Pedagogik ta’sir ko’rsatishning shakllari

Maktabda Pedagogik ta’sir etishning tubandagi shakllari qo’llaniladi.

I. Bevosita oldindan mo’jallab ta’sir etish (bu to’g’ridan-to’g’ri ta’sir etish deyiladi) qaysiki komanda, buyruq va murabbiy ta’sir etish qo’llaniladi.

Buyruq va komanda o’quv-tarbiyaviy jarayonda tubandagi turlarda qollaniladi:

1. Ogohlantiruvchi yoki yo’naltiruvchi shaklda. Bunda vazifa qisqa vaqtda bajarishga da’vat qilinadi. Masalan, Diqqat! Tayyorlaning!

2. Bajaruvchi shaklda. Masalan, to’g’irlaning! Smirno! Stop!

3. Ta’qiqlovchi shaklda. Masalan, To’xta! Tugat! Bas!

4. Namuna asosida bajariladi. Masalan, men shunday bajarsam, sen han shunday bajar. Validek bajar. Murabbiy ta’sir ko’rsatish shakli. Masalan, “Sen yaxshi o’qiy olishing mumkin. Bugun sen uch soat dars tayyorlaysan” kabi.

II. Bilvosita ta’sir ko’rsatisn o’quvchiga ta’sir ko’rsatishning asosiy vositasi hisoblanadi. Bilvosita ta’sir ko’rsatishning tubandagi shakllari mavjud shama shaklida (o’qituvchiga jamoat isnlaridagi faolligi uchun uni qo’llab-quvvatlaydi”. “Mabodo, sen charchamadingmi?” ta’sir ko’rsatishning bilvosita ma’qullashi).