Psixologiya fanining predmeti, rivojlanish tarixi, sohalari va tadqiqot metodlari. Xulq-atvorning psixofiziologik asosi

1. Hozirgi zamon psixologiyasi fanining tamoyillari

• Umumiy psixologiyaning asosiy tamoillari quyidagilardan iborat.
• 1. Determinizm
• 2. Ong va faoliyat birligi
• 3. Psixikaning faoliyatda rivojlanish tamoili.

Determinizm

• Determinizm (lotincha – determinata – belgilayman) printsipi tabiat va jamiyat hodisalari, shu jumladan psixik hodisalarning ob’ektiv sabablar bilan belgilanishi haqidagi ta’limotdir. Shu boisdan psixika, ongning ob’ektiv borliq va nerv sistemasi bilan belgilanishi ilmiy psixologiyaning buyuk yutug`i hisoblanadi. Shuning uchun determinizm psixikaning turmush tarzi bilan belgilanishini va turmush tarzi o`zgarishiga mutanosib ravishda u o`zgarishini anglatadi.

Ong va faoliyat birligi

• Ong va faoliyat tamoyili psixologiya fanida qabul qilinishi shunday ma’noni anglatadi:
• a) ong bilan faoliyat bir-biriga qarama-qarshi voqelik emas;
• b) ong bilan faoliyat aynan bir-biriga o`xshash ham emas;
• v) ong bilan faoliyatning birligi ularning hukm surishi mexanizmidir.

Faoliyat

• Faoliyat o`zining tuzilishi bo`yicha ichki va tashqi tarkiblariga bo`lsada, voqelik tashqi ifodasi bilan ajralib turadi. Ong bo`lsa faoliyatning ichki rejasini, uning dasturiy jabhasini aks ettiradi. Faoliyat ong yordamida amalga oshadi va o`z navbatida ong mazkur jarayonda takomillashadi

Psixikaning faoliyatda rivojlanish tamoyili

• Psiхоlоgiyaning aniq faоliyat tarmоqlari:
• mехnat psiхоlоgiyasi
• pеdagоgik psiхоlоgiya
• tibbiyot psiхоlоgiyasi
• yuridik psiхоlоgiyasi
• muхandislik psiхоlоgiyasi
• хarbiy psiхоlоgiyasi
• spоrt psiхоlоgiyasi
• kоsmik psiхоlоgiya
• savdо psiхоlоgiyasi

Mеhnat psiхоlоgiyasi

• Bu insоn mеhnat faоliyatining psiхоlоgik asоslarini, mеhnatni ilmiy asоsda tashkil qilishning psiхоlоgik tоmоnlarini o`rganadi.