Psixologiy asi

T G R da hissiy q o'zg'a lish d a n galvan om etr strelkasining o 'zgari-
shigacha bo'lgan masofa ter bezlari faoliyatining o'zgarishi orqali o'tadi,
bezlami esa simpatik asab tizimi faollashtiradi.
Vegetativ asab tizimi faoliyati funksional jihatdan m a’lum darajada
bir-biriga qarama-qarshi bo'lgan ikkita sistema - simpatik va parasimpatik
sistemalardan iborat. Simpatik sistemaning faoliyati kuchayganda qonda
a d ren alin va n o ra d ren a lin m iq d ori o sh sa , p a ra sim p a tik sistem a
faoliyatin in g kuchayishi qonga k o'proq xolinergik m oddalar ajralib
chiqishini faollashtiradi. 23-rasmda bu ikkala sistemaning organizmdagi
barcha a ’zolarga ta’sir qilish mexanizmlari ko'rsatilgan.
Shuningdek, hissiy qo'zg'alishlarda bosh m iyaning bioelektrik faolligi
ham o'zgaradi. Elektroensefalografiyada alfa to'lqinlar faolligi pasayib,
beta va b o sh q a o 'tk ir to 'lq in la r fa o llig i o sh a d i, b ila tera l-sin x ro n
tebranishlar p aydo bo'ladi. M a ’lumki, alfa to'lqinlar m iyaning tinch

---

Jinsiy a’zolar
2 3 -ra s m . S im p a tik va p a r a s im p a tik n e r v s iste m a la rin in g o rg a n iz m d a g i 
b a rc h a a ’z o va s is te m a la r g a t a ’siri
faoliyatini aks ettirsa, beta to ‘lqinlar esa xavotirli va doimiy his-hayajonda 
yuradigan kishilar uchun xosdir (24-rasm , A,B)-
H is-tu yg'ular faoliyatini b osh q arish d a gipotalam us va lim biko-
retikulyar kompleksning bevosita ishtiroki katta. Gipotalam us bir qator
119

---

yadro tuzilmalaridan iborat b o ‘lib, u organizmda ko'p sonli neyrogu-
m oral jarayon larn i h am d a v eg eta tiv asab tizim in in g sim p atik va