Psixologiy asi

Farmakologik vositalar bilan davolash
Farmakologik vositalar depressiyaning barcha turlarida va uning 
darajasidan q a t’i nazar, tavsiya etilishi mumkin. Vrach yoki psixologning 
bemor oldiga qo'yadigan eng asosiy shartlaridan biri davolanishni reja 
asosida olib borish va psixolog tavsiyalarini so'zsiz bajarishdir.
Bugungi kunda dori vositalardan antidepressantlar keng qo'llaniladi. 
Antidepressantlardan fluoksetin (prozak, profluzak), sertralin (zoloft), 
sitalopram (sipramil), paroksetin (paksil), fluvoksamin (fevarin), tianeptin 
(koaksil), mianserin (lerivon), moklobemid (auroriks), m ilnatsipran 
(iksel), mirtazapin (remeron)lar ko'p ishlatiladi.
Antidepressantlar bilan davolash qonun-qoidalari.
1. Depressiya turi, darajasi, klinik manzarasi va bemorning somatik 
ahvolidan kelib chiqqan holda aniq bir antidepressant tanlab olinadi. 
Uning kundalik miqdori belgilanadi va davolash sxemasi tuziladi.
2. Antidepressantlar bilan davolaganda, depressiya belgilari sekin-asta 
yo'qolib borishi (odatda, 1-2 haftadan so'ng) bemorga tushuntiriladi. 
Uni vrachdan bemaslahat to'xtatib qo'yish mumkin emasligi uqtiriladi. 
Antidepressantlarni bir necha oy ichish zarurligi va depressiya belgilari 
butunlay yo'qolgach, vrachning o 'zi davolashni to 'x tatish vaqtini 
belgilashi aytiladi.
3. Antidepressantlarni kasallik belgilari yo'qolgandan so'ng ham yana 
4-6 oy mobaynida, ba’zan undan ham ko'p ichish zarurligi tushuntiriladi. 
Bu qoida depressiyaning yana qaytalanmasligi uchun qabul qilingan.
F arm ako lo gik do rilar bilan davolash jaray o n id a rejali tarzd a 
psixoterapiya muolajalarining o'tkazilishi bemorning depressiyadan 
chiqish davrini tezlashtiradi. Psixoterapevtik muolajalar paytida bemor 
bilan m uloqotlar olib boriladi, antidepressantlarni qabul qilish bilan 
bog'liq bo'lgan muammolar yechiladi (chunki aksariyat bemorlar 1 oydan 
so'ng dori ichishni to'xtatib qo'yishadi), bemorda yaxshi natijalarga 
ishonch hosil qilinadi.
Bugungi kunda depressiyani davolashda ishlatiladigan antidepres­
santlar soni ko'pdir. Bunda antidepressantlarni (timoanaleptiklarni) 
to'g'ri tanlay olish o'ta muhimdir. Ulami muddatidan oldin to'xtatib 
qo'yish yoki asossiz tarzda kam miqdorda berish kutilgan ijobiy natijani 
bermaydi. Bemor depressiya belgilari tugaguncha doimo vrach nazoratida 
bo'lishi zarur. D orilarni to 'sa td a n to 'x tatish depressiyaning yana 
qo'zg'alishiga sabab bo'ladi.
254

---

D epressiyani d av o lash d a a n tid e p re ssa n tla r bilan b irg alik d a, 
fizioterapiya, igloterapiya, fitoterapiya, davolash gimnastikalarini qo'llash 
bemorning tuzalishini tezlashtiradi.
Endi 0 ‘zbekistonda depressiyani davolashda ko‘p qllaniladigan 
antidepressantlar haqida qisqacha m a’lumot berib o'tamiz.