Psixologiy asi


Klimakterik davrda psixologik o ‘zgarishlar


bet167/209
Sana16.03.2022
Hajmi
#494089
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   209
Bog'liq
Tibbiyot psixologiyasi, Ibodullayev Z., 2009

17.6. Klimakterik davrda psixologik o ‘zgarishlar
Klimakterik davr. Sog'lom ayol organizmida reproduktiv sistema 
7-8 yoshdan boshlab faoliyat ko'rsata boshlaydi va 60-65 yoshga 
yetganda fao liy atin i to 'x ta ta d i. R eproduktiv sistem ada sodir 
bo'ladigan teskari qaytuvchi o'zgarishlar klimaks nomini olgan. 
Buning natijasida, avval homilador bo'lish, so'ng hayz ko'rish faoliyati 
to'xtaydi. Bu davr 10 yilgacha, ba’zan undan ham ortiq davom etishi 
mumkin.
Klimakterik davr - fiziologik jarayonlardan iborat davr bo'lib, 
organizmning reproduktiv sistemasida involyutsion jarayonlar ustunlik 
qiladi.
Bu davrda avval homilador bo'lish, so'ng hayz ko'rish to'xtaydi. Bu 
jarayonni quyidagi davrlarga ajratishadi:
• 
premenopauza
- odatda 45 yoshdan menopauza boshlangunga qadar 
bo'lgan davr;
• 
perimenopauza
- premenopauza davri bilan menopauzadan keyingi 
ikki yil;
• 
menopauza
- so'nggi hayz;
321


• 
postmenopauzal davr
- menopauzadan so‘ng boshlanadi va umrning 
oxirigacha davom etadi.
Prem enopauzal davrning fiziologik kechishida tuxum don 
funksiyasining sekin-asta pasayishi kuzatiladi, bu jarayonning klinik 
ko'rinishi menopauza boshlanganidan dalolat berib turadi. Reproduktiv 
sistemaning postm enopauzal davrida kuzatiladigan o'zgarishlar 
estrogenlar miqdorining keskin kamayishi hisobiga kechadi.
Menopauza fiziologik jarayon bo'lib, ichki a ’zolar va sistemalar 
faoliyatiga salbiy ta ’sir ko'rsatm asdan namoyon bo'lishi mumkin. 
Menopauzadan so'ng ichki a ’zo va to'qim alarda o'ziga xos qarish 
jarayoni boshlanadi, ayniqsa, endokrin bezlar va jinsiy a’zolarda hujayralar 
hajmining kichrayishi kuzatiladi. Estrogenlar miqdorining yetishmasligi 
sababli osteoporoz rivojlansa, progesteron miqdori yetishmasligi ichki 
a ’zo va to'qimalarda giperplastik jarayonlarni jadallashtirishi mumkin 
va shu sababli bachadon yoki sut bezlari o'smasi rivojlanishi mumkin. 
Organizmda estrogen va progesteronlar miqdori yetarli bo'lishi 
kayfiyatning yuqori bo'lishiga ham yordam beradi. Shuning uchun ham 
bu gormonlarning yetishmovchiligi ruhiyat va hissiyotning turli darajadagi 
buzilishlari, ayniqsa, xavotirli depressiyalarga sabab bo'ladi.
Klimakterik davrning fiziologik kechishiga bir qancha omillar ta’sirini 
ko'rsatadi, ya ’ni homiladorlik va tug'ish davrlarining sog'lom tarzda kechishi, 
ratsional tarzda ovqatlanish, jismoniy faollik, zararli odatlar (ichish, chekish) 
ning yo'qligi, mehnat va dam olishni to'g'ri tashkil etish va h.k.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   163   164   165   166   167   168   169   170   ...   209




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish