|
3.Shaxsni rivojlantirish treninglarining maqsadi.
Psixologiya sohasida
tadbiq qilinayotgan barcha treninglarni asosiy mohiyati shaxsni barkamol qilib
shakllantirishga qaratilgan bolib, muloqotchanlikni rivojlantiruvchi, proffesional
faollikni ta’minlovchi, xulq – atvorni shakllantiruvchi, ahillashtiruvchi,
psixoemotsional turg’unlikni hosil qiluvchi kabi barcha trening mashg’ulotlarini
qamrab oladi. Shaxsni rivojlantirishga qaratilgan treninglar har xil vaziyatlarda
yashaydigan, ishlaydigan shaxsning e'tiqodi, ko'nikmasi va strategiyasini
rivojlantiruvchi treninglar qatoriga kiradi.
Shaxsni barkamollashtiruvchi treninglar - bu shaxsiy salohiyatni
rivojlantirishga hissa qo'shadigan ko'plab xilma-xil mashg'ulotlar to'plami. Keng
ma'noda, shaxsiy rivojlanish bo'yicha trening shaxsiy rivojlanish bo'yicha
mashg'ulot bilan bir xil. Shunga ko'ra, bu trening kurslari (bilim va
rivojlantiruvchi ko'nikmalar bilan ta'minlash), qadriyatlar va e'tiqodlar bilan
ishlaydigan treninglar va ishtirokchilarning holatiga ta'sir ko'rsatadigan
mashg'ulotlarni o'z ichiga oladi, natijada trening ishtirokchilari shaxsiy
potentsialini oshirsa: oldinga va muvaffaqiyatli harakat qilish qobiliyatini o'z
ichiga oladi.
Shaxsiy o'sish bo'yicha shaxsiy ko'nikmalar va treninglar
Tor, o'ziga xos ko'nikmalarni rivojlantiradigan mashg'ulotlar (klaviaturada
ko'r-ko'rona yozish, mashina haydash, tovarlarni to'g'ri tartibga solish) bu oddiy
mahoratli mashg'ulot, ammo shaxsiy o'sish bo'yicha mashq emas. Agar
mashg'ulotda odamga "boshini burish" va shaxsiy qarorlar qabul qilish, hayotga
ijobiy munosabatda bo'lish va muammolarni konstruktiv hal etish ko'nikmasi,
ma'suliyat va intizom mahoratini rivojlantirish o'rgatilsa, bu oddiy mahorat
mashqlari emas, balki shaxsiy o'sishga o'rgatishdir. Ushbu universal ko'nikmalar
160
insonning shaxsiy imkoniyatlarini o'zgartiradi, unga boy hayot istiqbolini ochib
beradi.
Shaxsni rivojlantirish treninglarining maqsadi ishtirokchilarga o'zlarini
tushunishga yordam berishga, turli vaziyatlardan chiqish yo'llarini topishga,
shaxs sifatlarini rivojlantirishga qaratilgandir.
Shaxsni rivojlantiruvchi trening mashg'uloti ishtirokchilarining muayyan
ko'nikmalari va xulq-atvorini muntazam ravishda takomillashtirish, sayqallash
va
rivojlantirishga
qaratilgan.
Shaxsni
rivojlantiruvchi
treninglarning
maqsadidan kelib chiqib, trening guruhi vazifalarini quyidagicha belgilashni
taqozo etadi:
• guruh a'zolarining psixologik muammolarini o'rganish va ularni echishda
yordam berish;
• sub'ektiv farovonlik va ruhiy salomatlikni yaxshilash;
• odamlar bilan yanada samarali va hamjihatli aloqa uchun zamin
yaratishga xos bo’lgan shaxslararo o'zaro munosabatlarning psixologik belgilari,
mexanizmlari va samarali usullarini o'rganish;
-
ichki va xulq-atvor o'zgarishlari asosida hissiy buzilishlarni to'g'irlash
yoki oldini olish uchun ishtirokchilarning o'zini o'zi anglashi va nazorat qilishini
rivojlantirish;
• shaxsni rivojlantirish, ijodiy potentsialni ro'yobga chiqarish, hayotning
maqbul darajasiga erishish va baxt va muvaffaqiyat hissini shakllantirish kabi.
Psixologik adabiyotlarda trening mashg'ulotlarining turli xil tipologiyalari
taqdim etilgan. Jumladan, A.I. Paley tomonidan mashg'ulotlarning uchta sinfi
ajratib ko’rsatilinadi:
-
Sub’ekt – sub’ekt - turli xil o’zgartirishlardagi ijtimoiy-psixologik
treninglar.
-
Sub’ekt - ob'ekt - intellektual tayyorgarlik, uning maqsadi shaxsning
intellektual salohiyatini rivojlantirish, kasbiy va shaxsiy muammolarni hal qilish
samaradorligini oshirishdir.
-
Saxsni o’zini – o’zi o’zgartirishga qaratilgan treninglar turi.
Trening mashg’ulotlari ichida shaxsni rivojlantiruvchi quyidagi shakllari
ham alohida ajratilinadi:
1.Trening - o’qitishning oziga xos shakli sifatida
2.Trening - shaxsni tayyorlash sifatida (o'zini tutish, muloqot, ommaviy
nutq, taqdimot, stressni boshqarish, rahbar kabi).
3.Trening - faol o'rganish shakli sifatida, maqsadi asosan psixologik
bilimlarni uzatish, shuningdek, ma'lum ko'nikmalarni rivojlantirishdir.
161
4. Trening - ishtirokchilarning o'zini oshkor qilishi uchun sharoit yaratish
usuli sifatida (o'z-o'zini anglash, shaxsiy o'sish bo'yicha mashg'ulotlar).
Do'stlaringiz bilan baham: |
