Psixik rivojlanish. Psixikada yosh

L/O/G/O
Mavzu: Xotira turlari.

---

Reja
1. Ruhiy faoliyatning faolligiga ko’ra
xotira turlari
2. Ruhiy faoliyatning maqsadiga ko’ra
turlari
3. Ruhiy faoliyatning davomiyligiga
ko’ra xotira turlari
4. Ruhiy faoliyat qo’zg’atuvchisining
sifatiga ko’ra xotira turlari
5. Ruhiy faoliyatning inson yo’nalishiga
qarab turlari

---

1. Harakat yoki motor
harakat xotirasi
2. Obrazli xotira
3. His-tuyg’u xotirasi
4. So’z mantiq xotirasi
Ruhiy faoliyatning faolligiga
ko’ra
xotira turlari

---

Faoliyatning maqsadiga
ko’ra xotira turlari:

---

Faoliyatning
davomiyligiga
ko’ra
Uzoq
muddatli
Qisqa
muddatli
Operativ

---

Musiqiy
xotira
Eshitish
xotirasi

---

Fenomenal
Kasbiy

---

L/O/G/O
Qiziqarli
ma’lumotlar
1.Eslab qolishni uch tabiiy qonuni bor: taasurot, 
takrorlash, birikuv.
2.’’o’rtacha odam o’z xotiralar tug’ma qobilyatining
faqat 10%gina foydalanadi” KARL SISHOR. 
3. Bizning miyamiz o’zida, asosan, tasavvur, his-
tuyg’u, fikirni bir-biri bilan bog’lashga xizmt
qiladigan mexanizmdir. Professor Jeyms.

---

---

E’tiboringiz uchun raxmat!

---

Xayol haqida 
tushuncha

---

R E J A:
►
1. Hayol haqida tushuncha.
►
2. Hayolning ijtimoiy tabiati, fiziologik 
mexanizmlari.
►
3. Hayol jarayonlari va turlari.
►
4. Bolalarda hayolni rivojlantirilishi.
►
5. Tafakkurning mantiqiy formasi va hayol.

---

►
Insonlar borliqni anglab, 
unda yuz berayotgan 
narsalarni qabul qilib, 
qolibgina qolmay o`ni 
o`zgartirishga ham harakat 
qiladi. Borliqni amaliyotda 
o`zgartira olishni bilish bilan 
birga hayolni ham o`zgartira 
bilish lozim. 
Hayol haqida tushuncha.

---

►
Hayol yoki fantaziya, tafakkur kabi, yuksak 
bilish jarayonlari qatoriga kirib, kishining 
o`ziga xos insoniy xarakterga ega bo`lgan 
faoliyatlarida namayon bo`ladi. Mehnatning 
tayer natijasini hayolga keltirmay turib, 
ishga kirishib bo`lmaydi. Istalgan mehnat 
jarayoni hayolni uz ichiga qamrab oladi. 

---

►
Hayol inson ijodiy faoliyatining 
zarur elementi bo`lib, mehnatning 
oxirigi va oraliq mahsulotlarida 
o`z ifodasini topadi, shuningdek 
problemali vaziyat noaniqlik 
ko`rsatgan hollarda xulq atvor 
programmasini tuzishni 
ta’minlaydi. Hayolning psixik 
jarayon sifatidagi birinchi va 
muhim vazifasi shundan iboratki, 
u mehnatni boshlamasdan oldin 
uni natijasini tasavvur qilish 
imkoniyatini beradi. 

---

►
Demak, biz ilgari idrok qilmagan predmet va 
hodisalarni yaratishdan iborat bo`lgan psixik 
jarayon hayol deb ataladi.
►
Hayolni ko`pincha fantaziya deb ataydilar, xolbuki, 
ba’zan “fantaziya” degan so`z bilan haqiqiy 
hayotda kam aloqador bo`lgan tushunchadir. 
Hayolning boyligi idrok qilish ko`nikmasiga, 
predmetlar va hodisalarning obrazlarini kuzatishi 
va xotirada saqlab qolishga bog`liq bo`lib, ular 
keyinchalik qayta ishlab chiqiladi. 

---

►
Tafakkur fantaziya 
natijalariga tuzatish 
kiritadi. Uni tanqidiy 
baholaydi. His 
tuyg`ular ham hayolga 
ta’sir ko`rsatadi, ular 
ko`p jihatdan hayolga 
bog`liq bo`ladi. 
Nihoyat, kishining 
hayoli bilan yaratilgan 
ijodiy niyatlarini 
amalga oshirish uchun 
iroda zarur bo`ladi.

---

►
Fantaziya timsollarining tarkib topishi 
va ularning faoliyat jarayonlariga 
qo`shishga miya yarim sharlari 
po`stlog`i bilan birga qatnashuvchi 
miyaning ana shunday chuqur 
qismlari gipotalam-limbik (uning 
qadimsgi po`stloq va po`stoq osti 
qismlari bilan bog`lanishi miya yarim 
sharlarga chiqaverishda oldingi qismi 
atrofida «limb» yoki chegara hosil 
bo`ladi) sistemadir. Eksprimentlardan 
shu narsa aniqlagandiki, gipotalam -
limbik sistema zararlanganda, kishi 
psixikasida o`ziga xos buzilishi sodir 
bo`ladi: odamning xatti-harakatlari 
guyo ma’lum programma bilan 
boshqarilayotgan va bir biri bilan 
bog`lanmagan alohida-alohida shu 
bilan birga o`z-o`ziga etarli darajada 
murakkab va bir butun harakatlardan 
iboratdek tasavvur tug`iladi. 

---