Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik

QARILIK DAVRIDAGI SHIZOFRENIYANING HUSUSIYATLARI 
Shizofreniya 50 yoshdan so‘ng kamdan-kam uchraydi. Shizofreniya 
formalari orasida paranoid shizofreniya ko‘proq uchraydi. Kamdan kam hollarda 
xurujsimon shizofreniya uchraydi. Sust kechuvchi va yomon sifatli shizofreniya 
yoshi qarilarda deyarli kuzatilmaydi. Qarilik davrida shizofreniya uchun klinik 
belgilarni bilinar-bilinmasligi, belgilarni atipikligi va nisbatan salbiy kechishi 
xosdir. 
Paranoid shizofreniya zarar etkazish, rashk, zaharlanish, ipoxondrik 
vasvasalar 
bilan 
boradi. 
Verbal 
gallyutsinatsiyaga 
hidlov 
va 
taktil 
gallyutsinatsiyalari qo‘shilib ketadi. Ruhiy avtomatizmlardan asosan senestopatik 
avtomatizmlar kuzatiladi. 
Xurujsimon shizofreniya uchun uzoq cho‘ziladigan vahima, vasvasa va 
ipoxondrik depressiyalar xosdir. Kamdan-kam hollarda atipik maniya kuzatiladi. 
Xurujlar orlig‘ida affektiv buzilishlar, rezidual vasvasa g‘oyalar kuzatiladi. Kech 
boshlangan shizofreniya chuqur ruxiy defektga olib kelmaydi. Shaxsni negativ 
o‘zgarishlari yoshga xos ruhiyat o‘zgarishlari soyasida bilinmaydi. 
Tashxisot. 
Kasallikni 
tashxisoti 
asosiy 
produktiv 
simptomlarini 
aniqlanishiga asoslangandir. Produktiv belgilar negativ belgilarga qo‘shilib keladi 
va boshqalar bilan munosabatlarini yo‘qolishiga olib keladi. Produktiv belgilar 
orasida fikrlarga ta‘sirlanish, harakatlarga ta‘sirlanish, kayfiyatga ta‘sirlanish 
belgilari, soxta eshitish gallyutsinatsiyalar, fikrlar ochiqligi, fikrlar uzuq-yuliqligi, 
katatonik harakat buzilishlari kuzatiladi. Negativ simptomlarga energetik potentsial 
reduktsiyasi, sovuqlik, boshqalarga dushmanlik, boshqalar bilan, munosabatlarni
yo‘qolishi ijtimoiy pasayish xosdir. Psixopatologik tekshirishlar va irsiy moyilik 
borligi tashxisi yana birbor tasdiqlaydi. 

---

175