Psixiatriya ruhiy kasalliklarning kelib chiqishi, patogenezi, klinik

Illyuziyalar
– real mavjud bо‗lgan ob‘ektlarni notо‗g‗ri idrok etish. 
Masalan, tushayotgan suvning ovozida (real mavjud bо‗lgan stimul) ―tovush‖ 
eshitiladi (illyuzion obraz). Illyuziyalarning asosiy xarakteristikalari quyidagilar: 

---

29 
- ob‘ekt yoki kо‗rinishning mavjudligi, u hato qabul qilinadi, masalan, 
vizual, audial yoki boshqa sensor obraz; 
- kо‗rinishning sensor xarakteri, ya‘ni idrok etishning konkret modallik bilan 
bog‗liqligi; 
- ob‘ektni buzilgan bahosi; 
- buzilgan hissiyotni realdek baholash; 
- omonat va qisqa muddatli illyuziyaon obraz xarakteri; 
- fikrlash yoki boshqa modelliklarni jalb etish bilan baholash natijasida 
illyuziyaning yо‗qolishi, masalan, vizual illyuziya da ob‘ektga teginish illyuzion 
idrok etishni yо‗qotadi. 
Illyuziya murakkabligi jihatidan elementar, oddiy, murakkab, panoramik va 
par ydoliklarga bо‗linadi, bularga obrazlarni misol qilsa bо‗ladi, ularni bulutlar 
shaklida yoki gilam chizmasida kо‗rish mumkin. Sezgi organlari bо‗yicha ular 
quyidagicha bо‗linadi: taktil, kо‗rish, vizual, al faktor, shietish, proprioseptiv va 
kinestetik. 
Illyuziyani yuzaga kelish sabablariga kо‗ra ular quyidagicha bо‗linadi: 
muhitning ob‘ektiv xususiyatlariga asoslangan fizik, masalan, yorug‗likning sinishi 
yoki ovozning aksi xususiyatlariga asoslangan; fiziologik, periferik analizatorlarga 
bog‗liq, masalan yorishib turuvchi ―galo‖ illyuziyasi - glaukoma bilan 
kasallanganlar oldida yoritkichni yoritib turish; psixik, ya‘ni biror-bir insonni 
kuetish bilan bog‗liq, biz tо‗satdan adashib uni olomon ichida kо‗rib qolamiz; 
eydetik, tasavvur bilan bog‗liq bо‗lgan. 
Illyuziya lar nevrotik buzilishlar uchun ham xarakterlidir, shu jumladan ong 
buzilishining 1 bosqich rivojlanishida, masalan, deliriy. Ba‘zi bir illyuziya lar 
о‗ziga xos stress sharoitli muhitda psixik sog‗lomlarda yuzaga keladi. Masalan, 
kosmonavt Armstrong Oyga qо‗nganida, orqasidan ergashuvchini sezgan, bu 
illyuzion idrok etish bilan bog‗liq bо‗lgan kosmik g‗altakning tebranuvchi 
antennasi edi.