“Психология” кафедраси мавзу: жиноятчи шахсининг психологик тавсифи

- ижтимоий нуқтаи назаридан - жамиятга бўлган муносабати (дунёқараши, эътиқоди, интилиши, мулоқоти, қониқишлари, ижти-моий роллари ва ҳ.к.)

билими, тажрибаси - интеллектуал ва психологик хусусиятлари (ақлий сифатлари, маданияти, дунё қарашларининг кенглиги; психик хусусияти;

тафаккури, хотирасининг имкониятлари ва ҳ.к.) каби масалалар ўрганилади.

Шахсни ўрганишда қуйидаги усуллардан фойдаланиш мумкин:

психологик тестлар;

10 та сўз ўрганиш ва 10 та сўзни такрорлаш қай даражада эканлигини аниқлаш (А.Р.Лурия бўйича);

тушунчаларни таққослаш (1 жуфт сўзларнинг ўхшашлиги ва фарқини аниқлаш);

воқеаларнинг кетма-кетлигини аниқлаш (карточкаларни тўғри таҳлаб воқеани кетма-кетлигини ёритиб бериш);

- билвосита эслаб қолиш (карточкалар орқали сўз ёрдамида керакли карточкани топиш).

Назарий билиш усуллари.

Юқорида такитлангандек назарий билиш усуллари бу:

диалектик;

умумий-илмий;

хусусий-илмий усуллардир.

Юридик касбларнинг касбграммаси Касбграмма - бу касбий ва шахсий сифат, билим, кўникма ва малакаларнинг ўзаро боғлиқлигини ва уларга қўйиладиган талабларни назарда тутади. Ҳар бир юридик касбининг ўзига ҳос касбграммаси мавжуд. Унинг тузилишини терговчи касбида кўриб чиқиш мумкин. Терговчи касбграммасида 6 тур фаолияти ўз аксини топган. Бу фаолиятлар вужудга келган махсус вазиятларда ўз ифодасини топади.

• Ижтимоий фаолият:
•  1.Умумий сифатлар: 2. Махсус сифатлар:
• - ватанпарварлик; - ҳақиқатга интилиш;
• - инсонпарварлик; - адолатни ҳукм суришига интилиш;
• - ҳаққонийлик; - касбий ғурур;
• - тамойиллик.... - касбий этика.

Ташкилий фаолият:

• Ташкилий фаолият:
•  - ташкилотчилик қобилияти;
• - мулоқот давомидаги ирода;
• - ташкилотчилик;
• - тиришқоқлик қобилиятлари.
•  Тасдиқловчи фаолият:
•  Тартибийлик, аниқ ҳаракат қилиш, пухталик, ёзма нутқининг ривожланганлиги каби қобилиятлар назарда тутилади.
•  Коммуникатив фаолият:
•  Мулоқотга мойиллик, эмоционал қатъийлик, сезгирлик, бошқаларга қулоқ солиш, бошқалар билан суҳбат қуриш кўникмаларининг намоён бўлиши.
•  Қидирув фаолияти:
•  Кузатувчанлик, билармонлик, диққатининг ҳажми ва мустаҳкамлиги, диққатни жамлаш қобилияти ва юқори даражадаги йўналганлиги сифатлари.
• Ҳар бир фаолият турида терговчи ўзи бир неча ижтимоий ролларни ижро этиши мумкин: у социолог ва криминалист (жиноий иш-нинг сабаблари ва қандай шароитда содир этилганлигини аниқлайди), педагог ва психолог (шахсга тарбиявий таъсир ўтказиш ишларини олиб боради ва ҳ.к.).