Prokuratura reja: Prokuraturaning davlat organlari tizimidagi o‘rni

Prokuratura ahamiyati va faoliyati

• O‘zbekiston Prezidenti “Prokuratura – qonun himoyasida turgan organ. U huquqiy davlat, demokratik jamiyat qurilishida, huquqiy islohotlarni amalga oshirishda hal qiluvchi rolni o‘ynaydi”, – deb prokuratura organlari faoliyatiga yuksak baho bergan va uning o‘rnini ko‘rsatib bergan edi.
• Prokuraturaning davlat organlari tizimidagi o‘rnini ularning alohida vazifasi borligi, o‘zining alohida ish uslubiga egaligi va har qanday davlat organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslardan mustaqil holda, faqat qonunga bo‘ysunib ish olib borishi belgilaydi. Bu Konstitutsiyaning 120-moddasida qonuniy belgilanib, unga asosan: “O‘zbekistan Respublikasi prokuratura organlari o‘z vakolatlarini har qanday davlat organlari, jamoat birlashmalari va mansabdor shaxslardan mustaqil holda, faqat qonunga bo‘ysunib amalga oshiradi”.
• Konstitutsiya va qonunda prokurorlarni mustaqilligini ta’min-lovchi bir necha qoidalar belgilab qo‘yilgan. Shu 120-moddada “Prokurorlar o‘z vakolatlari davrida siyosiy partiyalarga va siyosiy maqsadlarni ko‘zlovchi boshqa jamoat birlashmalariga a’zolikni to‘xtatib turadilar” degan qoida bo‘lib, u prokurorlarning siyosiy partiya va siyosiy harakatlar ta’siriga tushib qolmasligiga qaratilgandir.

Prokuratura ahamiyati va faoliyati

• Qonunning 50-moddasidagi prokuratura organlari xodimlari-ning moddiy va ijtimoiy ta’minotini alohida belgilovchi qoidalar ham prokuror mustaqilligini ta’minlashni ko‘zda tutadi.
• Qonunning 51-moddasi bilan prokuratura organlari xodimlari va ularning oila azolarini ijtimoiy himoyalash masalasi hal qilingan. Unda ularning hayoti va sog‘lig‘ini sug‘urtalash, ish faoliya-tini davom ettirish imkoniyatini bermaydigan darajada sog‘lig‘ini yo‘qotganda ularni moddiy ta’minlash masalasi boshqa xodimlarga nisbatan o‘zgacha hal qilingan.
• Prokuraturaning Prezident va Oliy Majlis oldida mas’ulligi ham ularning maqomini, davlat organlari tizimidagi o‘rnini ko‘rsatadi.
• Konstitutsiyaning 80-moddasi 12-bandiga binoan, Oliy Maj-lisning Senati O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining hisobotlarini eshitadi. Hisobotlar har yili taqdim etiladi.
• O‘zbekiston Bosh prokurori Respublika Prezidentiga:
• - qonuniylik va jinoyatchilikka qarshi kurashning holati to‘g‘risida – muntazam ravishda;
• - o‘ta og‘ir jinoyatlar va favqulodda hodisalar to‘g‘risida – zudlik bilan;
• - prokuratura organlari amalga oshirgan ishlar to‘g‘risida – har olti oyda axborot taqdim etadi.