Prokariot va eukariot hujayralar” mavzusida tayorlagan bir soatlik dars ishlanmasi

Download 489,51 Kb. bet 3/3 Sana 31.12.2021 Hajmi 489,51 Kb. #198413

Bog'liq
Prokariot-va-eukariot-hujayralar.

Bu sahifa navigatsiya:

• II. O‘tilgan mavzuni takrorlash 10 daqiqa
• III. Yangi mavzuni o‘rganish 15 daqiqa
• IV. Yangi mavzuni mustahkamlash 12 daqiqa
• V. Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash. 3 daqiqa
• VI. Uyga vazifa. Uyga vazifa va topshiriq berish. 2 daqiqa
• 1-GURUH “PROKARIOTLAR” 2-GURUH “EUKARIOTLAR” II. O‘tilgan mavzuni takrorlash: “Blits-so‘rov”
• Yangi mavzu bayoni “AUKSION” usuli orqali o‘rganiladi.
• IV.Yangi mavzuni mustahkamlash
• Prokariot va eukariot hujayralarning o‘xshashlik va farqli tomonlari”
• V. Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash

Dars bosqichlari
Vaqt
I. Tashkiliy qism.	3 daqiqa
1. Salomlashish.
2. Sinf xonasi va o‘quvchilarni darsga tayyorgarligini nazorat etish.
3. Navbatchi o‘quvchidan davomatni aniqlash.
4. Fan va kun yangiliklarini so‘rash.
5. Sinf o‘quvchilarini guruhlarga taqsimlash va darsning rejasi bilan tanishtirish.
II. O‘tilgan mavzuni takrorlash	10 daqiqa
1. “Blits-so‘rov” usuli.
2. “Assessment” usuli.
III. Yangi mavzuni o‘rganish	15 daqiqa
Auksion usuli orqali yangi mavzuni guruhlardagi ishlar orqali o‘rganish.
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash	12 daqiqa
1. “Venn diagrammasi” usuli.
2. “Xatomni top” o‘yini.
V. Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash.	3 daqiqa
1. Guruhlardagi ishlarni yakunlash va ballarni umumlashtiirish.
2. Darsda faol o‘quvchilar baholanadi va rag‘batlantiriladi.
VI. Uyga vazifa.
Uyga vazifa va topshiriq berish.	2 daqiqa

Darsning borishi:

I. Tashkiliy qism:

1. 
   O‘quvchilar bilan salomlashish
   
2. 
   O‘quvchilarning darsga tayyorgarligini va sinfning tozalikni aniqlash
   
3. 
   Navbatchi o‘quvchidan o‘quvchilarning davomatni aniqlash
   
4. 
   Fan va kun yangiliklarini tinglash
   
5. 
   Sinf o‘quvchilarini ikkita katta guruhga ajratish, guruhlarni nomlash va dars rejasi bilan o‘quvchilarni tanishtirish.
   

1-GURUH “PROKARIOTLAR”

2-GURUH “EUKARIOTLAR”

II. O‘tilgan mavzuni takrorlash:

1. 
   “Blits-so‘rov” usuli katta guruhlar o‘rtasida amalga oshiriladi.
   

“Assessment” usuli kichik guruhlarda amalga oshiriladi.

III. Yangi mavzuni o‘rganish:

Yangi mavzu bayoni “AUKSION” usuli orqali o‘rganiladi.

Bunda o‘quvchilar mavzuni reja asosida yoritib beradilar. Guruhlardagi ma’lumotlarning to‘g‘riligiga alohida e’tibor beriladi va eng ko‘p ma’lumot to‘play olgan guruhga auksionga qo‘yilgan mukofot topshiriladi.

Hayotning hujayraviy shakllari hujayrasining tuzilishiga ko‘ra ikkita katta guruh:

prokariot va eukariotlarga bo‘linadi. Prokariotlar guruhiga barcha bakteriyalar va ko‘kyashil suv o‘tlari(sianobakteriyalar), eukariotlar guruhiga esa zamburug‘lar, o‘simlik va hayvonlar kiradi. Shunday qilib, hozirgi davrda hujayralar tuzilishiga ko‘ra ikkita guruhga ajratilgan va tegishli ravishda ikki yirik guruh: prokariot va eukariotlar deb ataladi.

Prokariot va eukariot hujayralarning tuzilishida o‘xshashlik va farqli tomonlari mavjud. Ularning o‘xshashlik tomonlari har ikkala hujayralarda hujayra qobig‘i, sitoplazma, ribosoma, nuklein kislotalardan DNK va RNKlar bo‘ladi. Prokariot va eukariot hujayralarda oqsil sintezi ribosomalarda kechadi. Irsiy axborotni nasldan naslga berilishi ham nuklein kislotalar orqali beriladi. Prokariot va eukariot hujayralarning ikkiga bo‘linib ko‘payishi, oziqlanishi, nafas olishida o‘xshashlik tomonlar mavjud. Prokariot va eukariot hujayralarning asosiy farqlari quyidagi jihatlarda namoyon bo‘ladi: eukariot hujayralarda shakllangan yadro, asosiy organoidlar mitoxondriya, endoplazmatik to‘r kabi organoidlar bo‘ladi. Prokariot hujayralarda yadro, mitoxondriya, endoplazmatik to‘r kabi asosiy organoidlar bo‘lmaydi. Prokariot va eukariot hujayralarning bo‘linishida ham farq kuzatiladi. Prokariot organizmlar hujayrasi to‘g‘ridan to‘g‘ri bo‘linadi, ya’ni mitoz kuzatilmaydi, eukariot hujayra esa asosan mitoz usulida bo‘linadi.

Eukariotlar zamburug‘lar, o‘simliklar, hayvon hujayralarining tuzilishida o‘zaro o‘xshashlik va farqli tomonlar mavjud. Zamburug‘ bilan o‘simlik hujayrasining farqli tomonlari: zamburug‘ hujayrasining qobig‘i xitinsimon moddadan, o‘simlikning hujayra qobig‘i esa sellyulozadan iborat. Zamburug‘larda plastidalar bo‘lmaydi, o‘simlik hujayrasida plastidalar mavjud. Zamburug‘larning oziqlanish usuli saproft, o‘simliklarning oziqlanish usuli avtotrof. Hayvon va o‘simlik hujayrasining ham farqli tomonlari mavjud. Misol uchun, o‘simlik hujayrasi qobig‘i sellyulozadan, hayvon hujayrasi esa glikokaliksdan iborat. O‘simlik hujayrasida plastida va

vakuolalar bo‘ladi, hayvon hujayrasida esa bo‘lmaydi. O‘simlik hujayrasi bilan hayvon hujayrasining bo‘linishida farq mavjud. hayvon hujayrasi bo‘linganda plazmatik membrana o‘rtasida botiqlik paydo bo‘lib ikkiga bo‘linadi. O‘simlik hujayrasida esa hujayraning o‘rtasida to‘siq paydo bo‘lib, hujayrani teng ikkiga bo‘ladi. IV.Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. 
   “Venn diagrammasi” usuli. Guruhlar o‘rtasida yana ikkitadan kichik guruhlar hosil qilinadi va Venn diagrammasi namunalar tarqatiladi. Kichik guruhlar belgilangan vaqt oralig‘ida diagrammani to‘ldirishlari lozim.
   

“Prokariot va eukariot hujayralarning o‘xshashlik va farqli tomonlari”

2. 
   “Xatomni top” o‘yini. O‘qituvchi tomonidan mavzuga oid matn o‘qiladi. Matnda xato jumlalar berilgan bo‘lib o‘quvchilar ushbu xato jumlalarni toshpishlari zarur. O‘quvchilar o‘rtasida mustaqil ish hosil qilinadi. O‘yin yakunida o‘quvchilar daftarlari o‘zaro almashinib tekshiriladi.
   

V. Darsni yakunlash va o‘quvchilarni baholash:

1. 
   Guruhlardagi ishlarni yakunlash, ballarni umumlashtiirish va g‘olib guruhni aniqlash.
   
2. 
   Darsda faol qatnashgan o‘quvchilar baholanadi va rag‘batlantiriladi. Olgan natijalari sinf jurnali va o‘quvchilarning kundalik reyting daftarlariga qo‘yiladi.
   

VI. Uyga vazifa: 9-sinf “Biologiya” darsligidagi 15§ o‘qib o‘rganish, Prokariot va Eukariotlarga “Sinkveyn” tuzib kelish.

Download 489,51 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: