Professional dasturi yordamida svetofor dasturini ishlab chiqish, va uni bu orqali optimal

---

PROTEUS 8 PROFESSIONAL DASTURI YORDAMIDA SVETOFOR 
DASTURINI ISHLAB CHIQISH, VA UNI BU ORQALI OPTIMAL 
LOYIHALANGANDAN SO`NG HAYOTGA TADBIQ ETISH
Shoxruxmirzo Muzaffarbek o’g’li Oripov 
Muhammadjon Iqboljon o’g’li Salohiddinov 
Andijon mashinasozlik instituti 
Annotatsiya:
Ushbu maqolada proteus 8 professional dasturi yordamida 
svetofor dasturini ishlab chiqish, va uni bu orqali optimal loyihalangandan so`ng 
hayotga tadbiq etish.
Kalit so’zlar: 
Proteus dasturi, LED, Arduino, sxema, 
Graund
 
 
DEVELOPING THE STAFF PROFESSIONAL PROGRAM PROFESSIONAL 
PROGRAM AND IMPLEMENTING IT INTO OPERATION AFTER IT IS 
OPTIMALLY DESIGNED 
 
Shoxruxmirzo Muzaffarbek oglu Oripov 
Muhammadjon Iqboljon ogli Salohiddinov 
Andijan Mechanical Engineering Institute 
 
Abstract: 
This article describes the development of a traffic light program using 
the professional program Proteus 8, and its implementation after optimal design. 
Keywords: 
Proteus program, LED, Arduino, circuit, Graund 
 
Biz bilamizki hayotimizda har bir soxa rivojlanib bormoqda, shu jumladan 
avtomabillarni ishlab chiqarish hamda ularni soni ko`p bo`lishi hayotimizda, 
qulayliklar va noqulayliklarni keltirib chiqaradi. Noqulayliklardan biri bu ularning 
harakatlanishi bir biriga halal berishi hisoblanadi. Demak insonlar va muhandislar 
qo`shimcha yo`lar va ularga svetafor joylashtirish avtomobillarni tartibga soladi 
albatda zarur, bu esa zamonavi yo`lar va qo`shimcha qulayliklar yaratadi. Shu 
boisdan bu Svetafor loyihalashdan oldin uning vizual holda sxemasini yani maketini 
yaratib deyarli hayotiy ko`rinishga keltiramiz. Bizga ikki dastur kerak bo`ladi Proteus 
va Arduino biri sxemasini tersa yana biri dastur yoziladi 
Biz turli xil LEDlarni sxemalarni proteusda tuzamiz
"Science and Education" Scientific Journal
December 2020 / Volume 1 Issue 9
www.openscience.uz
203

---

va Arduinoda dastutlarni mantiqiy yozamiz 
Demak avvalambor birinchi Sxemasini loyihalashdan boshlanadi ish, shuning 
uchun Proteus dasturiga kirib New Project yani yangi oyna ochamiz: ochilgan 
oynadan chap menyulardan Component Mode
bosamiz shunda 
shunday belgi chiqadi P belgiga bosganimizda qurilmalar va jihozlar joylashgan joy 
chiqadi 
bu yerdan jihozlarni nomini kiritamiz va asosiy oymaga o`tkazib olamiz va har 
bir qurilmani shunday izlaymiz: 
demak uch xil led chiroq va birdona arduino kerak bo`ladi. 
Bu qurilmalarni ishchi sohaga joylashtirib chiqamiz bundan oldin , yo`l belgisini 
dasturda bor to`rt burchak 
belgisi orqali hosilqilib olamiz. 
"Science and Education" Scientific Journal
December 2020 / Volume 1 Issue 9
www.openscience.uz
204

---

Ko`rib turganigizdek to`rtburchakdan yo`lni chegaralab oldik endigi qilinadigan 
ish qurilmalarni joylashtiramiz
demak har bir ledni katod oyoqchasini yani minus oyog`ni bir tomonga qilindi 
Graundga ulash oson va sodda bo`lishi uchun Graundni chap menyudan 
shunga 
kirib joylashtiramiz: 
Graundni joylab ulab chiqamiz 
"Science and Education" Scientific Journal
December 2020 / Volume 1 Issue 9
www.openscience.uz
205

---

va arduino qurilmasini joylashtiramiz va piyodalar uchun bo`ladigan 
svetaforlarni o`rnatib chiqamiz: 
Ko`rinib turibdi piyodalar svetafori ham Graundlarga ulandi endi arduinodan 
to`rtta oyoqchadan foydalanib boshqaramiz 2,3 va 4 oyoqchalardan foydalanib ishga 
tushuramiz vertikal yo`ldagi yashilllar, garizantal qizillar hamda vertikal piodalar 
svetaforni yashili va garizantal piyodalar svetaforiniqizili hamasini 2-chi oyoqga 
ulaymiz hamda. 3- oyoqchga esa teskari yani garizantal yo`ldagi yashilllar, vertikal 
qizillar hamda vertikal piodalar svetaforni qizilini va garizantal piyodalar svetaforini 
yashilini hamasini ulab chiqamiz, 4-oyoqcha sariqlar chiroqga ulanadi. 
Demak har bir oyoqchadan chiqan simlarni rangini o`zgartirib qo`ydik 2 yashil, 
3 qizil, 4 sariq ranlarda endi esa dasturini tuzib chiqiladi. 
Biz Arduino dasturiga kirib New 
yani yangi oyna ochib quydagilar yoziladi: 
"Science and Education" Scientific Journal
December 2020 / Volume 1 Issue 9
www.openscience.uz
206

---

Dasrut yozib saqlaymiz va tekshiramiz 
shu belgini bosa shundan so`ng 
pasda qora oynada har hil fayillar chiqadi Hex fayilini manzilini ko`chirib olinadi 
Ko`chirib proteusdagi Arduino qurilmasiga ikki marta bosiladi quydagi oyna 
hosil bo`ladi. 
Program File ga manzil beriladi va OK bosamiz va tayor 
"Science and Education" Scientific Journal
December 2020 / Volume 1 Issue 9
www.openscience.uz
207

---

"Science and Education" Scientific Journal
December 2020 / Volume 1 Issue 9
www.openscience.uz
208

---