«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

Beshkent yo‘li 3-km, [e-mail] 
 
Boshqaruv tizimini ishlab chiqishda yangi modullarni ishlab chiqishga va 
joriy qilishga, mavjud ilovalar bilan ishlashga va tizimning ishlayotgan modellarini 
oson zamonaviylashtirishga imkon beruvchi ochiq modulli arxitektura 
konsepsiyasiga amal qilish zarur. 
Aloqa tarmoqlarini zamonaviy konvergensiyalash va intellektuallashtirish 
sharoitlarida boshqarishga yondashuvlarni qayta ko‘rib chiqish zarurati yuzaga 
keldi. Bu zaruriylikning asosiy sabablarini ko‘rib chiqamiz. 
Konvergensiya deganda, xar xil tarmoq foydalanuvchilari uchun 
xizmatlarning bir xil to‘plamini ta’minlash maqsadida tovush va videoni uzatish 
tarmog‘ining ma’lumotlar uzatish tarmog‘i bilan birlashishi, ya’ni Yevropa 
Komissiyasining "Green paper" hujjatiga muvofiq "konvergensiya" atamasi ostida 
yagona terminal ko‘rinishida oxirgi qurilmalarni (telefon, shaxsiy kompyuter, 

---

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
435 
televizor) birlashtirish yoki xizmatlarning bir xil to‘plamini ta’minlash, turli 
tarmoqli platformalar imkoniyati tushuniladi. Konvergensiyaning uchta yo‘nalishi 
mavjud bo‘lib, ular xizmatlar konvergenssiyasi, jarayonlar konvenrgensiyasi va 
tarmoqlar konvergensiyasi. Xizmatlar konvergensiyasi foydalanuvchilarga 
kengaytirilgan funksional imkoniyatlarni taqdim etadi. Jarayonlar konvergensiyasi 
iqtisodiy jihatdan samarali xizmatlarni taqdim etish uchun turli ishlab 
chiqaruvchilarning uskunasi bilan ishlash imkoniga ega xizmatlar provayderlariga 
ta’lluqlidir. Tarmoqlar konvergensiyasi deganda texnologiya konvergensiyasi 
tushiniladi. Konvergent tarmog‘ining alternativ variantlari keyingi avlod tarmog‘iga 
(Next Generation Network -NGN) o‘tish uchun oraliq bosqich hisoblanadi. 
"Multiservis tarmoqlarini qurish bo‘yicha konseptual holat" hujjatiga muvofiq 
quyidagi ta’riflarni berish mumkin: 
- keyingi avlod aloka tarmog‘i - aloka tarmoqlarini boshqarish, 
shaxsiylashtirish va tarmoqli qarorlarni unifikatsiya qilish xisobiga yangi 
xizmatlarni yaratish bo‘yicha moslashgan imkoniyatlar bilan xizmatlarning 
cheklanmagan to‘plamini taqdim etishni ta’minlaydigan aloqa tarmoqlarini qurish 
konsepsiyasi; 
- NGN tarmog‘i taqsimlangan kommutatsiya bilan universal transport 
tarmog‘ini amalga oshirish, oxirgi tarmoqli uzellarga xizmatlarni taqdim etish va 
an’anaviy aloqa tarmoqlari bilan integratsiya qilish funksiyalarini kiritishga 
mo‘ljallagan. 
Boshqarish nuqtai nazaridan yangi avlod aloqa tarmoqlarining (Next 
Generation Networks, NGN) xususiyati shundaki, bu tarmoqlar har xil turdagi 
komponentlarning katta miqdoridan iborat. Boshqarish tizimi turli xizmatlarni 
taqdim etuvchi va turli ishlab chiqaruvchilarning qurilmalaridan iborat turli xil 
texnologiyalar negizida amalga oshirilgan tarmoqlarni boshqarishni ta’minlovchi 
qarorlar to‘plamidan iborat. NGN ni boshqarish tizimini obyektga yo‘naltirilgan 
taqsimlangan tuzilmadan foydalanib qurish maqsadga muvofiq. Obyektga 
yo‘naltirilganlik tizimni har biri o‘z xususiyatlariga va bajarish mumkin bo‘lgan 
operatsiyalarga ega bo‘lgan obyektlar yig‘indisi ko‘rinishida tasavvur qilishdan 
iborat. Mazkur texnologiya murakkab tizimlarni tahlil qilishda, loyihalashda va 
dasturlashda foydalaniladi va unga oid asosiy ma’lumotnomalardan biri deb aytish 
mumkin. 
Tarmoqni boshqarish tizimini tashkil etishda asosiy muammolardan biri 
operatorlarning ko‘pincha turli, xil yetkazib beruvchilarning qurilmalaridan 
foydalanishlari hisoblanadi. Odatda ularning har biri faqat o‘z qurilmasini 
boshqarishning yetarlicha kuchli va ko‘p funksionalli tizimini taklif etadi. Boshqa 
tomondan ochiq tizimlarning o‘zaro aloqa prinsiplari asosida qurilgan boshqarish 
tizimi uchun platforma sifatida