«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
404 

Диск хотира модули, чизиқли адресларни физик хотира 
адресларига ўзгартиради, хотира саҳифаларини ҳимоя қилиш билан боғлиқ 
адрес текширувларини амалга оширади ва яқинда кирилган саҳифалар 
рўйхатини сақлайди. 
BIOTIBBIYOT SIGNALLAR VA ULARNING XUSUSIYATLARI 
Ibragimov Sanjarbek Salijanovich 
Andijon mashinasozlik instituti, doktorant
 
Biotibbiyot signallar – bu tirik organizmning fiziologik jarayonlarining fizik 
ko’rinishlari hisoblanadi. Biotibbiyot signallari fiziologik tizimlarning dinamik 
faolligini ko’rsatadi va ularning parametrlari haqidagi ma'lumotlarni tashiydi. 
Biotibbiyot signallarinii o’lchash jarayoni bir necha usul bilan amalga oshirilishi 
mumkin: invaziv yoki noinvaziv, faol yoki passiv.
Tirik organizmlar bir-biri bilan bog'liq bo’lgan ko’plab tizimlardan iborat - 
inson tanasi, masalan, asab, yurak-qon tomir va mushak-skelet tizimlarini va 
boshqalarni o’z ichiga oladi. Har bir tizim ko’plab fiziologik jarayonlar uchun javob 
beradigan bir nechta quyi tizimlardan tashkil topgan. Masalan, yurak-qon tomir 
tizimi muhim vazifani bajaradi - qonni tanadan ritmik ravishda oziqlantiruvchi 
moddalarni etkazib berishni ta'minlash, shuningdek qonni kislorod bilan to’ldirish 
uchun nafas olish tizimi orqali yuborish. 
Yurak, markaziy asab tizimi, tayanch-harakat tizimi, nerv-mushak 
o’tkazuvchanlik holati va boshqalarni tavsiflovchi o’zgaruvchan biosignallar eng 
katta tashxisiy ahamiyatga ega. Ulardan ba'zilarini qisqacha tahlil qilib chiqamiz. 
Elektrokardiografik (EKG) signal - bu yurakning bioelektrik faolligi ta’siri 
ostida yuzaga keladigan terining ayrim joylarining elektr potentsialining vaqt 
oralig’idagi qiymatlaridir. EKG signallari kardiologik diagnostikasida, shu 
jumladan qisqa yozuvlardagi signalni vizual tahlil qilishda, yurak urish tezligining 
o’zgaruvchanlik ko’rsatkichlarini aniqlashda ishlatiladi. EKG signalining 
amplitudasidagi o’zgarishlar diapazoni 0,3 ... 3,0 mV; signalning chastota diapazoni 
- 0,05 ... 300 Gts. 
Magnitokardiografik signal - bu yurakning bioelektrik faolligidan kelib 
chiqadigan magnit maydonining vaqt oralig’idagi qiymatlaridir. Magnitometrlar 
yordamida kontaktsiz qayd qilinadi, ular magnit maydonining intensivligini elektr 
signaliga aylantiradi. Magnitokardiografik signal perinatologiyada chastotali 
kardiologik diagnostikada, qisqa yozuvlardagi signalni konturli vizual tahlil 
qilishda, shuningdek magnit maydonining yurak bo’ylab taqsimlanishini 
tasvirlashda ishlatiladi. 
Fonokardiografik signal - bu yurakning akustik (tovushli) namoyon bo’lish 
vaqt oralig’idagi qiymatlaridir. Yurak proyeksiyasida bemorning ko’kragiga 
qo’yilgan mikrofon yordamida va ovoz tebranishlarini elektr signaliga aylantirib 
yoziladi. Fonokardiografiya yurak diagnostikasida vizual signalni konturini qisqa 

---