«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

AXBOROT GLOBALLASHUVINING IJOBIY VA SALBIY JIHATLARI 
Feruza Taylaqova katta o’qituvchi 
Abdurasulova Rayxona, Turdiboyeva Dilnoraxon 2-kurs MMTX yo’nalishi 
 

---

«Yangi O‘zbekistonda islohotlarni amalga oshirishda zamonaviy axborot-kommunikatsiya 
texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
613 
Insoniyat 
taraqqiyoti 
va 
jamiyat 
xayotining 
jaxon 
miqyosida 
integratsiyalashishi natijasida sodir bo’layotgan jarayonlarning olamshumul 
ahamiyat kasb etishi «globallashuv» tushunchasida ifodasini topmoqda. Dunyoga 
yangicha olamshumul nuqtai nazarning vujudga kelishi kommunikatsiya 
vositalaridagi tub o’zgarishlar; investitsiyalardagi yangi jarayonlar, universal 
texnologiyalarning tarqalishi globalizatsiyaning asosiy omillaridir.
Globallashuv jarayoni hayotimizga tobora tez va chuqur kirib kelayotganining 
asosiy omili va sababi xususida gapirganda shuni ob’ektiv tan olish kerak – bugungi 
kunda har qaysi davlatning taraqqiyoti va ravnaqi nafaqat yaqin va uzoq qo’shnilar, 
balki jahon miqyosida boshqa mintaqa va xududlar bilan shunday chambarchas 
bog’lanib boryaptiki, biron mamlakatning bu jarayondan chetda turishi ijobiy 
natijalarga olib kelmasligini tushunish, anglash qiyin emas. SHu ma’noda, 
globallashuv bu avvalo hayot sur’atlarining beqiyos darajada tezlashuvi 
demakdir[1]. 
Globallashuv jarayonini kuzatsangiz, o’z-o’zidan qator global muammolar 
ko’zga tashlanadi. Ya’ni, hozirgi zamonda jahon termoyadro urushining oldini olish, 
xalqaro terrorchilikka qarshi kurash va barcha xalqlar uchun tinchlikni ta’minlash, 
rivojlangan va rivojlanayotgan mamlakatlar o’rtasida ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyot 
darajasidagi tafovutni bartaraf etish, ochlik, qashshoqlik va savodsizlikni tugatish, 
atrof muhit halokatli tarzda ifloslanishining oldini olish, insoniyatni zarur resurslar 
– oziq-ovqat, sanoat xomashyosi, energiya manbalari bilan ta’minlash, fan va 
texnika taraqqiyoti salbiy oqibatlarga olib kelishiga yo’l qo’ymaslik kabi 
muammolar kiradi. 
Globallashuv jarayonining ijobiy va salbiy jihatlari anchagina. Zero, davlatlar 
va xalqlar o’rtasidagi hamkorlik aloqalarini rivojlantirishda bu jarayon g’oyat 
muhim o’rin tutadi. Ayniqsa, zamonaviy kommunikatsiya va axborot 
texnologiyalari, ilm-fan yutuqlaridan hammaning birdek bahramand bo’lishi, 
yangiliklar va boshqa muhim axborotlar tezlik bilan tarqalishi ijobiy holdir. Turli 
muammolarni hal etish, aytaylik, tabiiy ofatlarni bartaraf qilish, og’ir ahvolga tushib 
qolganida mamlakatlarning bir-biriga o’zaro yordam ko’rsatish imkoniyatlari 
globallashuv jarayonida yanada yuqori darajaga ko’tarilishi tabiiy holga aylangan. 
Insoniyatning shunday mo’jizakor yutuqlaridan ham ba’zi buzg’unchilar salbiy 
maqsadlarda foydalanayotganlari yomon xolatdir.
Globallashuvning yangi davri “axborot asri” yoki “elektron yuz yillik” tomon 
qadam 
tashlamoqda. 
Sun’iy 
yo’ldoshlar 
va 
internet 
orqali 
telekommunikatsiyalarning faoliyat yuritishi har kim va har narsa uchun yer 
sharining xohlagan chekkasiga borish va joylashish, ya’ni diterritoriallashish 
imkoniyatini yaratadi. 
Internet davlat va xalqlar o’rtasidagi axborot almashishni misli ko’rilmagan 
darajada tezlashtirdi, dunyoni insoniyat uchun tom ma’nodagi yagona global 
makonga aylantirdi. 
Bugungi dunyo mislsiz ko’lamdagi axborotlar oqimi Internetning bosimi ostida 
yashamoqda. Insoniyat hayotinnng barcha sohalari uning asosiy strukturaviy elementi 

---