«применение современных информационно коммуникационных технологий в проведении реформ в новом узбекистане»

texnologiyalaridan foydalanish» mavzusida Xalqaro ilmiy-amaliy konferentsiya 
Andijon 
 
27-29 oktabr 2021 yil 
202 
Axborotdagi ikkilik kodning har bir razryadiga registrning bitta mos razryadi to‘g‘ri 
keladi. 
Registrlar axborotni yozish usuliga qarab ketma-ket va paralel registrlarga 
bo‘linadi. Registrda axborotni qabul qilish, siljitish va uzatish boshqaruvchi 
impulslar yordamida amalga oshiriladi. Boshqaruvchi impulsli signallar 
konyuktorlar orqali registrlarga tushadi. Registrlar axborotni uzatish usuliga qarab 2 
turga bo‘linadi: xotira (siljitmaydigan) registr; siljituvchi registr. Siljituvchi 
registrlarni ko‘ramiz. Siljituvchi registr deb, boshqaruvchi taktli impuls ta’sirida 
ikkilik soni kodini bir yoki bir necha razryad o‘ngga yoki chapga siljitadigan 
registrga aytiladi. Razryad setkasidan chiqib ketgan son yo‘qoladi. Siljituvchi 
registrlar arifmetik va mantiqiy operatsiyalarni bajarish uchun ham qo‘llaniladi. 
Qo‘shni razryadli triggerlar orasiga kechiktiruvchi elementlar ulanadi. Katta 
razryadli trigerni hisobchining kirishiga ulangan. Son registrga 2 usulda yozilishi 
mumkin. Parallel kodlarda; Ketma – ket kodlarda. Ketma – ket kodlar bilan sonni 
yozishda katta razryadli trigerni hisobchining kirishiga soni kichik razryaddan 
boshlab ketma – ket kodli signal impulsi ko‘rinishida beriladi. Har bir razryad 
yozilgandan keyin siljituvchi impuls beriladi. Ko‘pincha EHM larda zahira 
siljituvchi registrlar ham ko‘p qo‘llaniladi. Hozirgi paytda registrlar integral 
mikrosxema ko‘rinishda ishlab chiqarilmokda. Trigerlar, xotira va arifmetik 
qurilmaning asosiy elementi hisoblanadi. U 2 ta turg‘un holatga ega bo‘lgan elektron 
qurilmadir. U ikki kaskadli simmetrik qarshilikli kuchaytirgichdan iborat bo‘lib 
kaskadlar orasida 100 % li musbat teskari bog‘lanishi amalga oshirilgan. Hisoblash 
texnikasida trigerlar xotira qurilmasi sifatida qo‘llaniladi. Trigger kirishiga 
beriladigan boshqaruvchi signal ta’sirida u bir turg‘un holidan ikkinchi turg‘un 
holatga o‘tadi. Uning bitta turg‘un holati mantiqiy 1 deb, ikkinchisi 0 deb qabul 
qilinadi.