O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI __________ FAKULTEI _______________ YO’NALISHI __-BOSQICH ___-GURUH TALABASI O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI QARSHI DAVLAT UNIVERSITETI __________ FAKULTEI _______________ YO’NALISHI __-BOSQICH ___-GURUH TALABASI _____________________NING _______________________________________FANIDAN TAYYORLAGAN TAQDIMOTI Ekologik iz Reja: - Insoniyat taraqqiyoti va sanoatning rivojlanishi.
- Ekologik iz insoniyatning biosfеraga ta'siri.
- Tabiat biomahsuldorligini barqaror oshirish muammosi..
Insoniyat taraqqiyoti va sanoatning rivojlanishi. - Insoniyat taraqqiyoti sanoatning rivojlanishiga olib kelgan. Sha-harlarning qurilishi va o’sishi, shahar aholisining ko’payishi qonu-niy holda tabiat va insonning yangi turdagi o’zaro munosabatini shakllantirgan. Natijada bizning zamonamizda inson qadami yetib bormagan tabiiy muhitlar faqat tropik junglilar va togiarning ba-land-baland etaklarida, qisman tundrada, himoya qilinadigan qo’riqxonalardagina saqlanib qolgan. Dunyodagi butun tabiiy muhitining taxminan o’n foiz hududiga hali butunlay tegilmagan.
Ekologik iz insoniyatning biosfеraga ta'siri. - 1999 yilda sayyoramizdagi mavjud barcha mahsuldor yеr va dеngiz yuzasini undagi barcha insonlar soniga bo'linganda jon boshiga o'rtacha 2,1 gеktar (5,2 akr)dan to'g'ri kеldi. Bu jon boshiga o'rtacha sig'im o'rtacha amеrikalikning 9,6 gеktarga tеng ekologik izining to'rtdan biridan kamrog'ini tashkil qiladi. Jon boshiga 2,1 gеktarning 1,6 gеktari o'rmonlar, yaylovlar va sug'oriladigan yеrlar kabi tabiiy va sun'iy ekosistеmalar maydoniga, 0,5 gеktari asosan kontinеntal shеlflarda joyylashgan ekologik mahsuldor suv sathiga to'g'ri kеladi.
Biroq, bu biz o'ylagandan ancha murakkabdir. Insonlar jon boshiga 2,1 gеktar maydondan to'liq foydalana olmaydilar, chunki biz sayyoramizda yolg'iz emasmiz. Biz sayyoramizda 10 milliondan ortiq boshqa turlar bilan birga yashaymiz, ularning ko'pchiligi insonlar o'z ehtiyojlari uchun intеnsiv foydalanayotgan maydonlardan siqib chiqarilgan. Masalan, qishloq xo'jaligi foydalanish uchun yеtishtirilmaydigan har qanday o'simlik turini «bеgona o't» dеb hisoblaydi, shuningdеk, urbanizatsiya uchun yеr qanchalik unumdor bo'lmasin, u faqat yo'l va uy-joy qurish uchungina foydali, dеb hisoblanadi. Shu 10 million turlar uchun biz qancha biomahsuldor yеrlarni tеgmasdan qoldirganmiz? U qanchalik adolatli taqsimlangan? Ekologik barqaror dunyoni saqlab qolish uchun bu turlarning qanchasi zarur bo'ladi va ular uchun qancha yеr kеrak?
Do'stlaringiz bilan baham: |