2.2. Vinilatsetilen ishtirokida boradigan reaksiyalar
Vinilatsetilen, butenin, CH2=CH-C≡CH — toʻyinmagan uglevodorod; oʻtkir hidli zaharli gaz. Molar massasi 52,76, suyuqlanish harorati —138°, qaynash harorati 5,5°. Suvda erimaydi, organik erituvchilarda yaxshi eriydi. Atsetilendan olinadi. Yelim tayyorlashda va sintetik kauchuk ishlab chiqarishda xomashyo sifatida ishlatiladi.
Vinillash — organik birikmalar molekulasiga vinil guruhi —CH=CH2 kiritish. Eng muhim vinillovchi moddalar — atsetilen HC≡CH, vinilgalogenidlar CH2=CHX (X-galogen) va vinilmagniybromid (Norman reaktivi) CH2=CHMgBr. Sanoatda atsetilen bilan vinillash natijasida spirtlardan oddiy vinil efirlar, karbon kislotalardan esa murakkab efirlar, masalan, vinilatsetat olinadi. Sianid kislota (HCN) ni vinillashda akrilonitril, vodorod xloridni vinillashda vinilxlorid, atsetilenning oʻzini vinillashda vinilatsetilen hosil boʻladi. Vinilatsetilen +50 C0 da qaynaydigan gaz. Atsetilenni metandan olishda qo’shimcha mahsulot sifatida hosil bo’ladi. Uni atsetilendan ham olish mumkin. Vinilatsetilenga vodorod xlorid biriktirib sanoatda xloropren (2-xlorbutadiyen-1,3) olinadi. Xloropren yonmaydigan kauchuk va rezinalar olishda xom ashyo sifatida ishlatiladi. Atsetilendan foydalanib yuqori molekulali birikmalar, sun’iy monomerlar va boshqalar olinadi. Diyen uglevodorodlarining tuzilishida qo’shbog’ ishtirok etadi. Ularning umumiy formulalari CnH2n-2 bilan ifodalanib, n=3 sharti qoniqtirilishi shart. Qo’shbog’larning o’zaro joylashuviga qarab diyen uglevodorodlari 3 guruhga bo’linadilar va quyidagicha nomalandilar:
Qo’shbog’lari ketma-ket keladigan (qo’shbog’lari yig’ilgan) diyenlar:
CH2 = C = CH2 allen, propadiyen CH3 – CH = C = CH2 metilallen, 1,2-butadiyen
Tutash qo’shbog’li diyenlar:
CH2 = CH – CH = CH2 divinil, 1,3-butadiyen
CH2 = C(CH3) – CH = CH2 izopren, 2-metilbutadiyen-1,3
Ajratilgan qo’shbog’li diyenlar:
CH2 = CH– CH2 – CH2 – CH = CH2 diallil, 1,5-geksadiyen
Diyen uglevodorodlari orasida tutash qo’shbog’li diyenlarning ahamiyati katta. Ular sintetik kauchuk va boshqa qimmatli birikmalar olishda ishlatiladi.
Vinilatsetatning galogenli hosilalarini olish
Sintez qilingan vinilatsetatni kimyoviy xossalarini o’rganish maqsadida unga brom, xlor va vodorod xloridning birikish reaksiyalari o’rganildi. Bunda mos ravishda reaksiyada birikish mahsulotlari hosil bo’ladi. Sintez qilingan vinilatsetat va uning galogenli hosilalarining tuzilishi PMR va IQ- spektrlar orqali isbot qilinadi. Vinilatsetat IQ-spektrlarida C=O guruhiga hos yutilish chizig’i 1200 sm-1 sohada, C-O-C guruhiga hos chiziqlari 1200, 1250 sm-1 C=C guruhiga hos yutilish chizig’i esa 1500 sm-1 sohada namoyon bo’ladi. 1,2 –Dixloretilatsetat IQ – spektrida C=O guruhiga hos yutilish chizig’i 1770 sm-1, C-Cl guruhi, 770 sm-1, C-O-C guruhi 1046, 1219 sm-1, sohada kuzatiladi. 1,2-Dibrometilatsetat IQ-spektrda C=O guruhi 1730 sm-1, C-O-C guruhi 1200, 1230 sm-1 , C-Br guruhi esa 650 sm-1 sohada namoyon bo’ladi. 1-Xloretilatsetat IQ–spektrida C=O guruhida hos yutilish chizig’i 1780 sm-1, C-Cl guruhi esa 770 sm-1, sohada kuzatiladi.
Vinilatsetat PMR–spektrida metil guruhi protonlari 1,1- 1,2 m.u, =CH2 protonlari 3,6–4,1 m.u va =CH protonlari esa 6,35 -6,6 m.u larda namoyon bo’ladi. Ma’lumki molekulaning reaksion qobiliyati, hamda kimyoviy xossalari, asosan uning elektron tuzilishiga va energetik xususiyatlariga bog‘lik bo‘ladi. Molekulaning donor va akseptor markazlarini aniqlash organik kimyoning qiyin va dolzarb vazifalaridan hisoblanadi. Moddaning kvant-kimyoviy ko‘rsatgichlarini aniqlash usullarini rivojlanishi bilan tadqiqot tajribalarini rejalashtirish va maqsadli sintezni amalga oshirish imkoniyatlari paydo bo‘ldi [42-44]. Shuning uchun ushbu ishda qo‘llanilgan vinilatsetat va ularning hosilalari molekulalarida elektron zichligi va zaryadning taqsimlanishi, molekulaning 3D tuzilishi, ham kvant-kimeviy usuli orqali o‘rganildi. Namuna sifatida vinilatsetat va uning galogenli hosilasi molekulalarida elektron zichligining, zaryadning taksimlanishi va 3D tuzilishi keltirildi. Natijalar taxlili shuni ko‘rsatadiki vinilatsetatning molekulasida eng yuqori manfiy zaryad (-0.301) halqadagi kislorodida, eng yuqori musbat zaryad (0.187) esa vinil guruhi vodorodida yig‘ilgan. Shular asosida ishqoriy sharoitda atsetilen bilan ta’sirlashuv reaksiyasi esa amino guruhi vodorod hisobiga kamayishi to‘g‘risida oldindan fikr aytish mumkin. Chunki katalizator vazifasini bajaruvchi ishqor dastlab kislotali xossasi yuqori markaz bilan ta’sirlashadi, ya’ni amino guruhi vodorodi hisobiga faol markaz hosil qiladi. Reaksiya ketishini boshlab boradi. Sintez qilingan vinilatsetatning kvant-kimyoviy ko‘rsatgichlari: molekulaning umumiy energiyasi, boshlang‘ich energiyasi, issiqlik energiyasi, elektron energiyasi, yadro energiyasi, dipol momenti va kislorod atomi zaryadi ham keltirilgan. Ushbu qiymatlar ham molekulani atroflicha tavsiflashga yordam beradi va olingan fikrlarni tasdiqlaydi. Sirka kislotasini vinillash jarayoni murrakkab reaksiya hisoblanadi, bunda katalizator tabiati va miqdori, harorat erituvchi tabiati, sistemaning asoslilik xususiyati, atsetilen berilish tezligi, eruvchanligi va boshqa omillar reaksiya tezligi va mahsulot unumiga bir paytda turlicha ta’sir qiladi. Ushbu holatlarni optimallashtirish maqsadida morfolinni vinillash reaksiyasida laboratoriya sharoitida olingan tajriba natijalari STAT dasturi yordamida matematik modellashtirish. Bunda maqsadli funksiya sifatida vinilatsetat hosil bo‘lish unum va reaksiya tezligi olinadi. Erituvchi haydalgandan keyin ingibitor gidroxinon ishtrokida fraksiyalarga bo’lib haydaladi. Bunda qaynash harorati 72,70 C0 bo’lgan vinilatsetat ajratib olindi. Reaksiya natijasida mahsulot unumi 5,07 g, ya’ni 59 % ni tashkil qildi.
Atsetilenning strukturaviy formulasi biz uchun uglerod atomlari o'rtasida juda kuchli bog'lanishni ko'rsatadi. Buzilib ketganda, masalan, yonish paytida juda ko'p energiya ajralib chiqadi. Shu sababli, asetilen olovi rekord darajada yuqori haroratga ega, taxminan 4000 ° S. U metallni payvandlash va kesish uchun mash'alalarda, shuningdek, raketa dvigatellarida qo'llaniladi.
Asetilenning yonish alangasi ham juda yuqori yorqinlikka ega, shuning uchun u ko'pincha yoritgichlarda ishlatiladi. Bundan tashqari, u portlovchi moddalarda ham qo'llaniladi. To'g'ri, u erda asetilenning o'zi emas, balki uning tuzlari ishlatiladi.Turli xil kimyoviy xossalardan ko'rinib turibdiki, asetilen boshqa muhim moddalarni sintez qilish uchun xom ashyo sifatida ishlatilishi mumkin: erituvchilar, laklar, polimerlar, sintetik tolalar, plastmassalar, organik shisha, portlovchi moddalar va sirka kislotasi.Yuqorida aytib o'tilganidek, asetilen yonuvchan moddadir. Kislorod yoki havo bilan u juda yonuvchan aralashmalar hosil qilishga qodir. Portlashni keltirib chiqarish uchun statik elektr energiyasidan bitta uchqun, 500 ° S gacha qizdirish yoki ozgina bosim etarli. Sof asetilen o'z-o'zidan 335 ° S da yonadi.Shu sababli, asetilen g'ovakli moddalar bilan to'ldirilgan bosimli tsilindrlarda (pomza toshi, faol uglerod, asbest) saqlanadi. Shunday qilib, asetilen teshiklar bo'ylab tarqalib, portlash xavfini kamaytiradi. Ko'pincha bu teshiklar asetilen eritmasi hosil qiluvchi aseton bilan singdiriladi. Ba'zida asetilen boshqa, ko'proq inert gazlar (azot, metan, propan) bilan suyultiriladi.Ushbu gaz ham toksik ta'sirga ega. Nafas olayotganda tananing intoksikatsiyasi boshlanadi. Zaharlanish belgilari ko'ngil aynish, qusish, tinnitus, bosh aylanishi. Katta konsentratsiyalar hatto ongni yo'qotishiga olib kelishi mumkin.Asetilen (yoki xalqaro nomenklatura bo'yicha - etin) - alkinlar sinfiga kiruvchi to'yinmagan uglevodorod. Asetilenning kimyoviy formulasi Molekuladagi uglerod atomlari uch baravar bog'langan. Bu uning gomologik seriyasidagi birinchi. Bu rangsiz gaz. Yonuvchanligi juda yuqori. Atsetilenni sanoat usulida ishlab chiqarishning barcha usullari ikki turga yaqinlashadi: kaltsiy karbidining gidrolizi va har xil uglevodorodlarning pirolizasi. Ikkinchisi kamroq energiya talab qiladi, ammo mahsulotning tozaligi juda past. Karbid usuli uchun aksincha.Pirolizning mohiyati shundaki, metan, etan yoki boshqa engil uglevodorod yuqori haroratgacha qizdirilganda (1000 ° C dan) vodorod ajralib chiqishi bilan asetilenga aylanadi. Isitish elektr zaryadsizlanishi, plazma yoki xom ashyoning bir qismini yoqish orqali amalga oshirilishi mumkin. Ammo muammo shundaki, piroliz reaktsiyasi natijasida nafaqat atsetilen hosil bo'lishi mumkin, balki keyinchalik yo'q qilinishi kerak bo'lgan ko'plab boshqa mahsulotlar ham paydo bo'lishi mumkin.Karbid usuli kaltsiy karbidning suv bilan o'zaro ta'siriga asoslangan. Kaltsiy karbid uning oksididan elektr pechlarida koks bilan eritish yo'li bilan olinadi. Shuning uchun bunday yuqori energiya sarfi. Ammo shu tarzda olingan asetilenning tozaligi nihoyatda yuqori (99,9%).Laboratoriyada asetilenni alkogolli gidroksidi eritmasi yordamida dialogenlangan alkanlar dehidrohalogenlash yo'li bilan ham olish mumkin.
Asetilen rangsiz va hidsiz gazdir. Garchi aralashmalar unga sarimsoq hidini berishi mumkin. Suvda amalda erimaydi, asetonda ozgina eriydi. U -83,8 ° S haroratda suyuqlanadi.
Asetilenning uch karra bog'lanishiga asoslanib, unga qo'shilish reaktsiyalari va polimerlanish reaktsiyalari xos bo'ladi. Asetilen molekulasidagi vodorod atomlarini boshqa atomlar yoki guruhlar bilan almashtirish mumkin. Shuning uchun, asetilen kislotali xususiyatlarni namoyish etadi deb aytishimiz mumkin. Atsetilenning kimyoviy xossalarini maxsus reaktsiyalar uchun tahlil qilaylik.Gidrogenlash. Yuqori haroratda va katalizator (Ni, Pt, Pd) ishtirokida amalga oshiriladi. Paladyum katalizatorida to'liq bo'lmagan gidrogenlash mumkin.Galogenlash. U qisman yoki to'liq bo'lishi mumkin. Hatto katalizatorsiz yoki isitilmasdan ham osonlikcha ketadi. Xlorlanish nurda portlovchi moddadir. Bunday holda, asetilen uglerodga to'liq parchalanadi.
Dimerizatsiya. Ushbu reaktsiyada ikkita asetilen molekulasi bittaga birlashadi. Katalizator kerak - bir valentli mis tuzi.Trimerizatsiya. Ushbu reaktsiyada uchta asetilen molekulasi benzol hosil qiladi. 70 ° C gacha isitishni, bosimni va katalizatorni talab qiladi.Tetramerizatsiya. Reaksiya natijasida sakkiz a'zodan iborat tsikl olinadi - siklooktatetraen. Bu reaktsiya uchun ozgina issiqlik, bosim va tegishli katalizator kerak. Odatda bu ikki valentli nikelning murakkab birikmalari.Atsetilenning strukturaviy formulasi biz uchun uglerod atomlari o'rtasida juda kuchli bog'lanishni ko'rsatadi. Buzilib ketganda, masalan, yonish paytida juda ko'p energiya ajralib chiqadi. Shu sababli, asetilen olovi rekord darajada yuqori haroratga ega, taxminan 4000 ° S. U metallni payvandlash va kesish uchun mash'alalarda, shuningdek, raketa dvigatellarida qo'llaniladi.Asetilenning yonish alangasi ham juda yuqori yorqinlikka ega, shuning uchun u ko'pincha yoritgichlarda ishlatiladi. Bundan tashqari, u portlovchi moddalarda ham qo'llaniladi. To'g'ri, u erda asetilenning o'zi emas, balki uning tuzlari ishlatiladi.Turli xil kimyoviy xossalardan ko'rinib turibdiki, asetilen boshqa muhim moddalarni sintez qilish uchun xom ashyo sifatida ishlatilishi mumkin: erituvchilar, laklar, polimerlar, sintetik tolalar, plastmassalar, organik shisha, portlovchi moddalar va sirka kislotasi.Yuqorida aytib o'tilganidek, asetilen yonuvchan moddadir. Kislorod yoki havo bilan u juda yonuvchan aralashmalar hosil qilishga qodir. Portlashni keltirib chiqarish uchun statik elektr energiyasidan bitta uchqun, 500 ° S gacha qizdirish yoki ozgina bosim etarli. Sof asetilen o'z-o'zidan 335 ° S da yonadi.
Shu sababli, asetilen g'ovakli moddalar bilan to'ldirilgan bosimli tsilindrlarda (pomza toshi, faol uglerod, asbest) saqlanadi. Shunday qilib, asetilen teshiklar bo'ylab tarqalib, portlash xavfini kamaytiradi. Ko'pincha bu teshiklar asetilen eritmasi hosil qiluvchi aseton bilan singdiriladi. Ba'zida asetilen boshqa, ko'proq inert gazlar (azot, metan, propan) bilan suyultiriladi.Ushbu gaz ham toksik ta'sirga ega. Nafas olayotganda tananing intoksikatsiyasi boshlanadi. Zaharlanish belgilari ko'ngil aynish, qusish, tinnitus, bosh aylanishi. Katta konsentratsiyalar hatto ongni yo'qotishiga olib kelishi mumkin.Suvda ozgina eriydigan, atmosfera havosidan biroz engilroq, alkinlar sinfiga mansub va to'yinmagan uglerodni ifodalovchi rangsiz gazga atsetilen deyiladi. Uning tuzilishida barcha atomlar bir-biri bilan uch karra bog'langan. Ushbu modda - 830 ° S haroratda qaynatiladi. Asetilen formulasida uning tarkibida faqat uglerod va vodorod borligi aytilgan. Asetilen beparvolik bilan ishlaganda portlashi mumkin bo'lgan xavfli moddadir. Shuning uchun ushbu moddani saqlash uchun maxsus jihozlangan idishlardan foydalaniladi. Gaz kislorod bilan birikganda yonadi va harorat 3150 ° S ga yetishi mumkin.Asetilenni laboratoriya va sanoat sharoitida olish mumkin. Laboratoriyada asetilen olish uchun kaltsiy karbidga ozgina miqdorda suv tomizish kifoya (bu uning formulasi - CaC 2). shundan keyin asetilen evolyutsiyasining shiddatli reaktsiyasi boshlanadi. Uni sekinlashtirish uchun osh tuzidan (formulali NaCl) foydalanishga ruxsat beriladi.Sanoat sharoitida hamma narsa biroz murakkabroq. Asetilen ishlab chiqarish uchun metan pirolizasi, shuningdek propan, butan ishlatiladi. Ikkinchi holda, asetilen formulasida ko'p miqdordagi aralashmalar bo'ladi.Asetilen ishlab chiqarish uchun karbid usuli toza gaz ishlab chiqarishni ta'minlaydi. Ammo, mahsulotni olishning bunday usuli katta miqdordagi elektr energiyasi bilan ta'minlanishi kerak.Piroliz uchun katta miqdordagi elektr energiyasi kerak emas, gap shundaki, gaz hosil qilish uchun reaktorni isitish kerak va buning uchun reaktorning birlamchi tsiklida aylanib yuradigan gaz ishlatiladi. Ammo u erda harakatlanadigan oqimda gaz kontsentratsiyasi juda past Asetilenni sof formuladan ajratib olish ikkinchi holatda oson ish emas va uni hal qilish ancha qimmatga tushadi. Asetilen formulasini sanoat usulida ishlab chiqarishning bir necha yo'li mavjud.Metanning asetilenga aylanishi elektr yoyli pechda sodir bo'ladi, shu bilan birga u 2000-3000 ° S haroratgacha qiziydi. Bunday holda, elektrodlardagi kuchlanish 1 kV ga etadi. Metan 1600 ° S ga qadar isitiladi. Bir tonna asetilen olish uchun 13000 kVt soat sarflash kerak. Bu asetilen formulasini ishlab chiqarishda muhim kamchilik.Ushbu usul metan va kislorodni aralashtirishga asoslangan. Aralashmani ishlab chiqargandan so'ng, uning bir qismi yoqish uchun yuboriladi va hosil bo'lgan issiqlik xom ashyoni 16000 ° S haroratgacha qizdirish uchun yuboriladi. Bunday jarayon uzluksizligi va elektr energiyasini juda kam iste'mol qilishi bilan ajralib turadi. Bugungi kunda ushbu usul ko'pincha asetilen zavodlarida uchraydi.Ro'yxatdagi ishlab chiqarish texnologiyalaridan tashqari, bir xil piroliz, past haroratli plazma kabi asetilen formulalaridan foydalaniladi. Ularning barchasi energiya sarfi miqdorida va natijada ishlab chiqarilgan gazning turli xil xususiyatlarida va uning formulasida farqlanadi.Gaz bilan payvandlash haqida bir zumda atsetilen haqida gap boradi. Darhaqiqat, ushbu gaz ko'pincha ushbu jarayon uchun ishlatiladi. U kislorod bilan birgalikda olovning eng yuqori yonish haroratini ta'minlaydi. Ammo so'nggi yillarda turli xil payvandlash turlari rivojlanishi sababli ushbu turdagi metallarni birlashtirishdan foydalanish biroz kamaydi. Bundan tashqari, ayrim sanoat tarmoqlarida ushbu texnologiyalardan foydalanish butunlay rad etilgan. Ammo ma'lum bir turdagi ta'mirlash ishlarini bajarish uchun bu hali ham ajralmas bo'lib qolmoqda.Shu bilan birga, asetilen ham foydalanishni cheklaydigan ma'lum kamchiliklarga ega. Eng muhimi, portlash. Ushbu gaz bilan ishlashda xavfsizlik choralariga qat'iy rioya qilish kerak. Xususan, ish yaxshi havalandırılan joyda amalga oshirilishi kerak. Agar ish rejimlari buzilgan bo'lsa, ba'zi bir nuqsonlar paydo bo'lishi mumkin, masalan, kuyishlar.Asetilen oddiy formulaga ega - C 2 H 2. Suv va kaltsiy karbidini aralashtirish orqali uni ishlab chiqarishning nisbatan arzon usuli uni metallarni birlashtirish uchun eng ko'p ishlatiladigan gazga aylantirdi. Kislorod va asetilen aralashmasi yonadigan harorat qattiq uglerod zarralarini chiqarishga majbur qiladiAsetilenni ish joyiga maxsus idishlarda (gaz ballonlarida) etkazib berish yoki uni to'g'ridan-to'g'ri ish joyida maxsus ishlab chiqilgan reaktor yordamida olish mumkin. Suv va kaltsiy karbidining aralashishi qaerda sodir bo'ladi.Asetilenni suv bilan aralashtirish, simob tuzlari kabi katalizatorlar qo'shilishi natijasida asetaldegid hosil bo'ladi. Atsetilen molekulasida joylashgan atomlarning uch karra bog'lanishi, yoqilganda uning 14000 kkal / kubni chiqarishiga olib keladi. m.Yonish paytida harorat 3000 ° S ga ko'tariladi.Standart sharoitda asetilen rangsiz gaz bo'lib, u suvda deyarli erimaydi. U -830 ° S da qaynay boshlaydi. Siqilganida, u ko'p miqdorda energiya ajratib, parchalana boshlaydi. Shuning uchun uni saqlash uchun gazni yuqori bosim ostida saqlashga qodir bo'lgan po'lat tsilindrlardan foydalaniladi Asetilen - kislorod aralashmalari uglerod va kam qotishma po'latdan yasalgan qismlarni birlashtirish uchun ishlatiladi. Masalan, ushbu usul doimiy quvur aloqalarini yaratish uchun keng qo'llaniladi. Masalan, devor qalinligi 8 mm dan oshmaydigan diametri 159 mm bo'lgan quvurlar. Ammo ba'zi cheklovlar mavjud, shuning uchun 12 × 2M1, 12 × 2MFSR markali po'latlarni ushbu usul bilan birlashtirish qabul qilinishi mumkin emas.Metalllarni birlashtirish uchun zarur bo'lgan aralashmani tayyorlash uchun 1 / 1.2 formuladan foydalaning. Qotishma po'latdan yasalgan buyumlarni qayta ishlashda payvandchi olov holatini kuzatishi kerak. Xususan, asetilenning ortiqcha miqdoriga yo'l qo'yilmasligi kerak.Kislorod / asetilen formulasi bilan aralashmaning sarfi 1 mm qalinlik uchun 100-130 dm 3 / soatni tashkil qiladi. Olovning kuchi ishlatiladigan material, uning xususiyatlari, qalinligi va boshqalarga qarab tanlangan brulor yordamida tartibga solinadi.Asetilen bilan payvandlash uchun payvandlash paychasidan foydalaniladi. Uning darajasi payvandlanadigan qismlarning po'lat markasiga mos kelishi kerak. Telning diametri payvandlanadigan metallning qalinligiga qarab aniqlanadi.Texnologlar va to'g'ridan-to'g'ri payvandchilarga qulaylik yaratish uchun ko'plab jadvallar mavjud, ularning asosida payvandlash rejimini tanlash juda oson. Buning uchun siz quyidagi parametrlarni bilishingiz kerak:Shunga asoslanib, plomba simining diametrini aniqlash va asetilen iste'molini sozlash mumkin. Masalan, qalinligi 5-6 mm, ishni bajarish uchun №4 uchi ishlatiladi, ya'ni jadval ma'lumotlari asosida simning diametri chap payvandlash uchun 3,5 mm va 3. Asetilen sarfi bu holda chap tomonda 60 -780 dm 3 / soat, o'ngda 650-750 dm 3 / soat bo'ladi.Payvandlash 10-15 mm gacha bo'lgan kichik qismlarda amalga oshiriladi. Ish quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi. Birinchi bosqichda qirralar eritiladi. Shundan so'ng, tikuv ildizi qo'llaniladi. Ildizning shakllanishi oxirida siz payvandlashni davom ettirishingiz mumkin. Agar ishlov beriladigan qismlarning qalinligi 4 mm bo'lsa, unda payvandlash bir qatlamda amalga oshirilishi mumkin. Agar qalinligi ko'rsatilganidan oshsa, ikkinchisini qo'llash kerak. U faqat tikuvning ildizi belgilangan barcha uzunlik bo'ylab qilinganidan keyin qo'yiladi.Payvandlash sifatini yaxshilash uchun oldindan isitishga ruxsat beriladi. Ya'ni kelajakdagi payvandlangan bo'g'in mash'ala bilan isitiladi. Agar ushbu usul asos sifatida qabul qilingan bo'lsa, har bir to'xtashdan keyin isitish yana amalga oshirilishi kerak.Gaz qatlamlari har qanday fazoviy holatida amalga oshirilishi mumkin. Masalan, vertikal tikuvni bajarishda ba'zi o'ziga xos xususiyatlar mavjud. Shunday qilib, vertikal tikuv pastdan yuqoriga qarab bajarilishi kerak.Payvandlash ishlarini bajarayotganda, hech bo'lmaganda tikuvning butun yivining oxirigacha ishdagi tanaffuslar qabul qilinishi mumkin emas. Ishni to'xtatganda, burnerni sekin tortib olish kerak, aks holda tikuv nuqsonlari - bo'shliqlar va teshiklar paydo bo'lishi mumkin. Quvurlarni payvandlashda qiziqarli xususiyat mavjud, unda qoralama loyihalariga yo'l qo'yilmaydi va shuning uchun quvurlarning uchlari g'arq bo'lishi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |