Nerv tizimining evolyutsiyasi.
Reja:
1.Nerv tizimining evolyutsiyasi tarixi.
2.Nerv tizimining evolyutsiyada asab tizimi.
3.Nerv tizimining yetakchi roʻli.
Evolyutsiyada asab tizimi bir necha rivojlanish bosqichlarini bosib o'tdi, bu uning faoliyatini sifatli tashkil etishda burilish nuqtalariga aylandi. Bu bosqichlar neyron shakllanishining soni va turlari, sinapslar, ularning funktsional ixtisoslashuv belgilari, umumiy funktsiya bilan o'zaro bog'langan neyronlar guruhlarini shakllantirishda farqlanadi. Nerv tizimining strukturaviy tashkil etilishining uchta asosiy bosqichi mavjud: diffuz, tugunli, quvurli.
tarqoq asab tizimi eng qadimgi, ichak (gidra) hayvonlarda uchraydi. Bunday asab tizimi qo'shni elementlar orasidagi ko'p aloqalar bilan tavsiflanadi, bu qo'zg'alishning barcha yo'nalishlarda asab tarmog'i orqali erkin tarqalishiga imkon beradi.
Tirik mavjudotlar dunyosi rivojlanishining birinchi bosqichida eng oddiy organizmlar o'rtasidagi o'zaro ta'sir ibtidoiy okeanning suv muhiti orqali amalga oshirildi, ular tomonidan chiqarilgan kimyoviy moddalar kiradi. Ko'p hujayrali organizm hujayralari o'rtasidagi o'zaro ta'sirning birinchi qadimiy shakli tana suyuqliklariga kiradigan metabolik mahsulotlar orqali kimyoviy o'zaro ta'sir qilishdir. Bunday metabolizm mahsulotlari yoki metabolitlar oqsillar, karbonat angidrid va boshqalarning parchalanish mahsulotlaridir.Bu ta'sirlarning gumoral uzatilishi, korrelyatsiyaning gumoral mexanizmi yoki organlar orasidagi bog'lanishdir.
Oldingi markaziy burma.
Reja:
1.Markaziy nerv sistemasi.
2.Oldingi markaziy burma.
3.Nerv sistemasi.
Markaziy nerv sistemasi - odam va hayvonlar nerv sistemasining asosiy qismi; nerv hujayralari (neyronlar) va ularning oʻsimtalaridan tarkib topgan. Markazii nerv sistemasis. umurtqasiz hayvonlarda oʻzaro birikkan nerv tugunlari (gangliy) sistemasidan, umurtqali hayvonlar va odamda bosh miya va orka miyadan iborat. Markazii nerv sistemasis. va periferii, nerv sistemasi funksional jiqatdan bir butun sistema boʻlib, sezuvchi (afferent) va harakatlantiruvchi (efferent) nerv tolalari orqali barcha aʼzolar va toʻqimalar bilan bogʻlangan.
Evolyusiya jarayenida umurtqasiz hayvonlarda 2 xil: tarqoq-tugunli (boʻshliqichlilarda) va ancha murakkab tuzilgan tugunli (halqali chuvalchanglar va boʻgʻimoyoqlilarda) Markazii nerv sistemasis. shakllangan. Umurtqali hayvonlarning embrional rivojlanishida Markazii nerv sistemasis. dastlab yaxlit nerv nayi koʻrinishida boʻlsa, tuban xordalilar (mas, lansetnik)da nerv nayi ularning butun hayoti davomida saqlanib qoladi. Yuksak xordalilarda embrional rivojlanish davrida nerv nayining oldingi qismi yoʻgʻonlashib bosh miya boʻlimlarini hosil qiladi. Dastlab oldingi, oʻrta va rombsimon boʻlimlar, keyinroq oldingi miyaning bir kismi — oraliq miya tashkil topadi; rombsimon boʻlimdan Varoli koʻprigi, miyacha va uzunchoq miya shakllanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |