Presentation · May 2019 doi: 10. 13140/RG

Qoʻl va yuz bilan bogʻliq imo-ishoralar 
 
Ogʻizni berkitish 
Ongsiz ravishda yolgʻon oqimini toʻxtatish 
maqsadida ogʻizni berkitib olishga intilish. 
Koʻproq bolalarga xos boʻlgan harakat, ammo 
birmuncha nozik shakllarda bir umrga saqlanib 
qoladi. 
 
Ogʻizga teginish 
Ogʻizni berkitish jestining yigʻilgan koʻrinishdagi 
shakli, koʻproq oʻsmirlarga xos. 
 
 
Barmoqni burunga tekkizish 
Ogʻizni berkitishga intilishning yanada nozikroq 
shakli. Odatdagi burunni uqalashdan farq qilib, 
bunda barmoq burunga birdaniga tekkizilishi yoki 
barmoq bilan burun yengilgina siypalanishi 

---

76 
mumkin. Ogʻizni yopishga boʻlgan birlamchi 
tabiiy ehtiyoj ongli nazorat ostida burunga 
yengilgina teginish jestiga aylanadi.
Koʻzni uqalash
Hech narsani koʻrmayapman, hech narsani 
bilmayman. Ogʻizni bekitishga boʻlgan intilish 
goʻyo koʻzga tushgan narsani olib tashlamoqchi 
boʻlgandek, xatti-harakatlar bilan yashiriladi. 
Koʻproq katta yoshdagi odamlar uchun xos. 
 
Boʻyinni uqalash va yoqani choʻzish 
Odam aldash jarayonida boʻyin va yuz terisining 
yumshoq toʻqimalaridagi tahsirlanishni sezadi va
yengil tortish maqsadida mazkur joylarni uqalash 
yoki siypalashga ehtiyoj sezadi. 
 
 
Qoʻrquv 
Kishida koʻzlarning katta ochilishi va barmoqlar 
tishlanishi bilan zohir boʻladigan yuz ifodasi 
qoʻrquv holatini anglatadi.
 
 
Koʻz qarashi bilan bogʻliq belgilar 
 
 
Koʻzni olib qochish va tez-tez kiprik qoqish: 
Tadqiqotlar shuni 
koʻrsatadiki, agar kishi suhbatdosh koʻziga muloqot vaqtining yarmidan kam vaqt 
qarasa, uning soʻzlari ishonch tugʻdirmaydi va uning yolgʻonchiligi ayon boʻladi. 
Haqiqatan ham ongli ravishda yolgʻon gapirilganda kishining koʻziga bemalol 
qarab turish qiyin.

---

77 
Avvaliga kishining koʻzingizga qarab turib, soʻngra esa birdaniga koʻzini 
boshqa tomonga, derazaga, pastga yoki tepaga qaratishi, atrofga olazarak boqishi 
yoki tez-tez kiprik qoqishi uning gaplarining yolgʻonligi yoki toʻliq haqiqat 
emasligini anglatadi. 
Insonning koʻz qarashi yoʻnalishi idrok etishning ichki jarayonlari, turli 
axborotlar (koʻrish, eshitish, xatti-harakat, emotsional, tam va hid bilish 
axborotlari)ning qayta ishlanishi bilan bogʻliq.