Практикум по статистике. (2 издание). Тащкент изд. «Iqtisod-moliya»

Aholini tabiiy harakati ko’rsatkichlari.
Aholini tug’ilish koeffisiyenti quyidagi formula yordamida aniqlanadi.

bu yerda, - yil davomida tug’ilgan bolalar soni.
Aholining o’lish koeffisiyenti esa, quyidagi formula asosida aniqlanadi.

bu yerda, - yil davomida o’lganlar soni.
Aholining tug’ilish va o’lish ko’rsatkichlari yordamida aholining tabiiy harakati ko’rsatkichi quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

yoki
Aholini tug’ilish darajasi to’g’risida yanada ham aniqroq ma’lumotga ega bo’lish uchun maxsus tug’ilish koeffisiyenti va reproduktiv yoshidagi aholidan tug’ilish koeffitsiyentini hisoblash maqsadga muvofiq bo’ladi.

bu yerda : - 15 yoshdan 49 yoshgacha bo’lgan ayollar soni.
Xususiy tug’ilish koeffisiyenti quyidagi formula yordamida aniqlanadi:

bu yerda: - xususiy tug’ilish koeffisiyenti; - “x” yoshidagi ayollardan tug’ilgan bolalar soni; - “x” yoshdagi ayollarning o’rtacha soni.

Demografiyada yana bir muhim ko’rsatkich, bu yosh bolalar o’limi, u quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda: - 1 yoshgacha o’lgan bolalar soni; - joriy yilda tug’ilgan bolalar soni.
Aholining o’rtacha soni va tabiiy harakati ko’rsatkichlarini hisoblashni quyidagi misolda ko’rib chiqamiz.
2-misol. Respublika aholisi bo’yicha quyidagi ma’lumotlar keltirilgan (ming kishi):

1. 
   Yil boshida aholi soni (A₀) – 27072,2
   
2. 
   Yil davomida:
   

Tug’ilganlar soni (A_{tug`</sub>) – 646,1
O’lganlar soni (A<sub>o`l}) – 138,8
1 yoshgacha o’lgan bolalar soni (A_o`l.b) – 8,0
3) Doimiy yashash uchun ko’chib kelganlar(A_kel) – 5,5
Respublikadan ko’chib ketganlar (A_ket) – 51,2
4) 15-49 yoshdagi ayollar yillik o’rtacha soni – 7349