Oraliq detonator - portlatish tezlatgichi (detonator, elektrodetonator, detonatsiyalovchi shnur, noelektrik detonator) kiritilgan PM patroni (shashka), birlamchi detonatsiyalovchi impulsni kam sezadigan PM dan iborat bo‘lgan asosiy zaryad portlashini tashabbuslash uchun qo‘llaniladi.
Korxona – birlashma, korxona, tashkilot, muassasa va boshqa mustaqil yuridik shaxslar.
PA korxonalari - iste’molchilari – portlatish ishlarini olib boradigan yoki PM bilan ishlaydigan, shu jumladan o‘z ehtiyoji uchun oddiy donadorlashtirilgan, suv tarkibli va emulsion PM tayyorlaydigan korxonalar.
PA bilan ishlash - portlatish ishlaridan tashqari, PA bilan bo‘ladigan muomalaga bog‘liq faoliyat (saqlash, tadqiq etish, o‘qish jarayonida tajribalar namoyish etish va shu kabilar).
“Sanoatgeokontexnazorat” DI qarori - portlovchi ashyolar, jihozlar, asboblar va boshqalarni qo‘llashning imkoniyati va sharoitlarini belgilaydigan hujjat (avval aytilgan nomi – Jurnal qarori).
TV – tezlatish vositasi.
TSH – texnik shartlar.
Litsenziya - litsenziyalovchi organ tomonidan yuridik yoki jismoniy shaxsga berilgan, litsenziya talablari va shartlariga so‘zsiz rioya etilgani holda faoliyatning litsenziyalanayotgan turini amalga oshirish uchun maxsus ruxsatnoma.
ED – elektrodetonator.
Elektrportlatish – elektrodetonatorda portlovchi moddalar portlashini uyg‘otishning elektr usuli.
Elektr-olovli portlatish – yoqish vositalari sifatida olovo‘tar shnur va elektryoqish patronlardan foydalanib portlovchi moddalar portlashini uyg‘otish usuli.
Olovli portlatish – olovo‘tar shnur va uni yoqish vositalardan foydalanib portlovchi moddalar portlashini uyg‘otishning olovli usuli.
Grammonit 50/50 va 30/70 – bu turli PM lar mustahkam va o’ta mustahkam tog’ jinslarini ochiq usulda qazib olishda qo’llaniladi. Ular – changsiz, yaxshi quyiluvchan granulirlangan ammiakli selitrali PM lar bo’lib, eritilgan trotil himoya qatlami bilan qoplangan, sochilib ketmaydi va suvga ustivor.
Grammonit – 30/70 suvga ustivor va suvli zaboylarda (oqar suvlarda) qo’llanilishi mumkin. Grammonit – 30/70 ni suvli skvajinalarda 3 sutka (70 soat) tuxtaganda ham uzining xususiyatlarini yo’qotmaydi. Grammonit –50/50 suvga chidamliligi -1 sutka (24-soat) gacha. (oqar suvlarda kullanilmaydi)
Detonastiya - murakkab gozodinamik jarayon bulib, xali tulaligicha urganilmagan. PM ga tashki manbadan beriladigan bir marotabali boshlangich impuls (KD va ED yordamida) sodir buladigan zarbli tulkinlarning PM massasi buyicha tarkalishiga olib keladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |