Понятие предела последовательности

• Yevropa Tibbiyot Universiteti
• Tabiiy fanlar kafedrasi
• Matematika va matematik statistika
• Ma’ruza № 4

Mavzu:

• Mavzu:
• Microsoft Excel jadval muharririning imkoniyatlaridan foydalanish. Jadval maʼlumotlarni tahrirlash

• 1. Excel dasturini ishga tushirish

• 2. Excel elektron jadvali haqida tushuncha

• 3. Excel dasturida jadvallar bilan ishlash, jadvalga ma’lumotlar kiritish

• 4.Excel menyulari bilan ishlash

• REJA

Bu dasturni ishga tushirishni WINDOWS ish stolidan boshlash zarur.

• Bu dasturni ishga tushirishni WINDOWS ish stolidan boshlash zarur.
• «Пуск» - «Все программы» - «Microsoft Excel»

• Rabochi stolda sichqonchaning o’ng tugmasini bosgan holda “cоздать” buyrug’i yordamida amalga oshirish mumkin

• Bu ko’rinish Microsoft Excel dasturining bosh oynasi hisoblanadi

• Jadval ko’rinishdagi ma’lumotlarni qayta ishlash uchun maxsus dasturlar paketi ishlab chiqilgan. Elektron jadvallar asosan iqtisodiy xarakterga ega bo’lgan ma’lumotlarni qayta ishlashga mo’ljallangan. Elektron jadvallarda ishlashni o’rganish masalani dasturlovchi yordamisiz hal etish imkonini beradi.

• Elektron jadvallar shaxsiy kompyuterlarda asosan 1980 yildan keyin qo’llanila boshlagan. Dastlab, asosan Lotus 1-2-3 elektron jadvali qo’llanilgan. Keyinchalik kompyuterlarda SuperCals elektron jadvali qo’llanilgan. Hozirgi vaqtda zamonaviy kompyuterlarda ancha takomillashgan elektron jadvallar qo’llanilmoqda, xususan Microsoft Excel.

• Qatorlar 1 dan 65536 gacha butun sonlar bilan tartiblangan, ustunlar esa lotin alifbosining harflari bilan belgilanadi.A, B, … Agar harflar yetishmasa ikkita harflar birikmasidan foydalaniladi:AA, BB, … .

• Excel elektron jadvali, butun sonlar bilan tartiblangan 65536 ta qator (row - “1, 2, 3, … , 65536” ) va lotin alifbosining bosh xarflari bilan nomlangan 256 ta ustun (column – A, B, C, D,...,Z, AA, AB,...,IV) dan iborat

• Qator va ustun kesishmasida elektron jadvalning asosiy tarkibiy elementi – yacheyka (cell) joylashgan.

• Yacheyka nomeri ustun va satr nomerlarining birikmasidan tashkil topadi. Har bir yacheykaga son, matn yoki formula tarzidagi ma’lumotlar kiritiladi. Ustun yoki satrning o’lchamini o’zgartirish ham mumkin.

• Jadvalning tanlangan yacheykasiga o’tish uchun aniq manzil (adres) ko’rsatilishi kerak. U qator va ustun kesishmasida, masalan A1, B4, F9, AB3 kabi ko’rsatiladi.

• Excel dasturi bilan ishni tugallash quyidagi usullarning biri bilan bajariladi:

• Excel dasturida tuzilgan jadvalga asosan 3 turdagi ma’lumotlar kiritiladi:

• Jadvalga ma’lumotlar klaviatura tugmachalari yordamida kiritiladi. Qaysi yacheykaga ma’lumot kiritilishi kerak bo’lsa, kursor o’sha yacheykada turishi kerak.

• Kiritilgan ma’lumotlar faqat raqamlar ketma-ketligidan iborat va raqamlar oldida “ ”(qo’shish), “-”(ayirish) arifmetik amal belgilari hamda “.”(nuqta)(sonning butun va kasr qismini ajratish uchun) Символlaridan iborat bo’lsa, bunday ma’lumot sonli ma’lumot deb tushuniladi. Masalan: 555; -45.6; 76.9 va hokazo.

• Sonli ma’lumotlar

• Formulali ma’lumotlar

• Ba’zan yacheykalardagi sonli ma’lumotlar ustida ayrim hisoblashlarni bajarish zaruriyati tug’iladi, bunday vaziyatda formulalardan foydalaniladi.

• Matnli ma’lumotlar

• Yacheykadagi ma’lumotlarni o’chirish uchun uni aktivlashtirish, so’ngra [Delete] tugmachasini bosish kerak. Agar bir nechta yacheykadagi ma’lumotlarni o’chirish kerak bo’lsa, dastlab bu yacheykalar belgilanadi va [Delete] tugmachasi bosiladi.

• Ustunning enini o’zgartirish uchun Format-Stolbets-Shirina buyruqlari , satrning balandligini o’zgartirish uchun Format-Stroka-Visota buyruqlari tanlanadi

• Yacheykadagi ma’lumotlarni tahrir qilish uchun «sichqoncha» tugmachasi yacheykada ikki marta bosiladi(yoki F2 tugmachasi) va tahrirlash ishlarini bajarish mumkin.

• Matematik funksiyalar

• Произведъ (son1 son2) – Sonning absolyut qiymatini (modulini) hisoblaydi

• Коренъ (son)- Sonning kvadrat ildizini hisoblaydi

• Сумм (son1;son2;…) – nechta sonlarning yig’indisini hisoblaydi

• Целое (son) – Sonni yoki natijani yaxlitlaydi

• Остат (son bo’luvchi) – sonni bo’luvchiga bo’lgandagi qoldiqni hisoblaydi

• Степенъ (son darajasi) – Sonning darajasini hisoblaydi

• Statistik funksiya

• МИН(…)- Ko’rsatilgan sonlar minimalini tanlash

• СРЗНАЧ(…) – Ko’rsatilgan sonlar o’rta arifmetigini hisoblash

• МАКС (…) - Ko’rsatilgan sonlar maksimalini tanlash

• ДЛСТР() – matnli satrdagi belgilar sonini aniqlaydi

• СЦЕПИТЪ() – Bir nechta matnni bitta matnga birlashtiradi

• ЗАМЕНИТЪ() – matnning belgilangan qismini yangi matnga almashtiradi

• Matnli funksiya

• ПОВТОР() – matnni n marta takrorlaydi

• Microsoft Excel menyulari: