Polsha mundarija: kirish asosiy qism I bob polsha davlatining kelib chiqish tarixi

Matbuoti, radioeshittirishi va telekoʻrsatuvi

Polsha poytaxti va voyevodalarida koʻpgina gazeta va jurnallar nashr etiladi. Eng muhimlari: "Gazeta viborcha" ("Saylovchilar gazetasi", kundalik mustaqil gazeta, 1989-yildan), "Tribuna" ("Minbar", kundalik gazeta, 1948-yil "Tribuna lyudu" nomi bilan asos solingan, 1990-yildan xoz. nomda chiqadi), "Gazeta Krakovska" ("Krakov gazetasi", kundalik gazeta, 1949-yildan), "Gazeta Lyubuska" ("Lyubuska gazetasi", kundalik gazeta, 1952-yildan) "Gazeta samojondova" ("Oʻzini oʻzi boshqarish", kundalik gazeta, 1990-yildan), "Gromadarolnik polski" ("Polyak deqqoni minbari", haftasiga 3-marta chikadigan gazeta, 1947-yildan), "Yednost" ("Birlik" haftanoma, 1989-yildan), "Jiche Varshavi" ("Varshava hayoti", kundalik gazeta, 1944-yildan), "Rech Pospolita" ("Respublika", kundalik gazeta, 1981-yildan), "Jiche gospo-darche" ("Iqtisodiy hayot", haftalik iqtisodiy jurnal, 1945-yildan), "Nova respublika" ("Yangi respublika", oylik jurnal, 1987-yildan). Polsha matbuot agentligi, davlat maxkamasi, 1918-yil tuzilgan; Polsha axborot agentligi, aksiyadorlik korxonasi, 1991-yil tashkil etilgan. Polsha radio va televideniye qoʻmitasi davlat mahkamasi boʻlib, 1944-yil tuzilgan, ra-dioeshittirish va telekoʻrsatuvlarga rahbarlik qiladi. Telekoʻrsatuvlar 1952-yildan olib boriladi.
Polsha adabiyoti 10-asrdalotin tilida vujudga keldi. 16-asrgacha unda diniy ruhdagi kitoblar, shuningdek, yilnoma va voqeiy hikoyalar ustun boʻlgan. Polyak tilidagi ilk asarlar ham diniy mazmunda edi ("Bibi Maryam" qoʻshigʻi, 13-asr). 15-asrda dunyoviy ruhdagi asarlar yaratila boshladi ("Yalqov dehqonlar hajvi"). 15-asr oxiri – 16-asr boshlarida Uygʻonish davri boshlandi. M. Rey, Ya. Koxanovskiy, Sh. Shimonovich, S Klyonovich asarlari adolat va vatanparvarlik gʻoyalarini tarannum etdi. 16–17-asrlarda hajviy doston va qissalar, nasihatomuz koʻshiq va dramalar, qisqa hazil sheʼrlar ("frashka"lar) mashhur boʻldi. Maʼrifatparvarlik davri (18-asr oʻrtalari)da milliy mustaqillik uchun kurash, ilgʻor ijtimoiy-falsafiy gʻoyalar tarqaldi, adabiy-badiiy jurnallar nashr etila boshladi. 19-asr boshlarida A. Mitskevich milliy-ozodlik kurashi taʼsirida inqilobiy romantizmga asos soldi, demokratik Polsha haqidagi orzularini kuyladi. 1863-yildan keyin adabiyotda realizm yuzaga keldi (A. Asnik, M. Konop-’ nitskaya, E. Ojeshko, B. Prus ijodiyoti). 19-asr oxiri –20-asr boshlarida realizm bilan bir katorda modernistik okimlar hukmron boʻldi (L. Staff, S. Jeromskiy). 1va 2-jahon urushlari oʻrtasidagi davr adabiyetida ijtimoiy ziddiyatlar tanqidiy yoritildi. Urushdan ke-yingi adabiy asarlarda okkupatsiya yillarida yashirin kurash olib borgan vatanparvarlarning qiyofasi har tomonlama ochib berildi.