Polimer materiallarga ishlov berish texnologiyasi


Plastmassa turlari va ularni qo`llanilishi



Download 182,93 Kb.
bet5/8
Sana13.06.2022
Hajmi182,93 Kb.
#666087
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
9-Mavzu Polimer materiallarga ishlov berish texnologiyasi. (4-s

Plastmassa turlari va ularni qo`llanilishi.
Plastmassa (plastik) deb – polimerlar asosida olingan mustahkam, qattiq va elastik materialga aytiladi.
Plastmassa – yunoncha “plastic” – “qayishqoq” va lotincha “massa” –“yumaloqlangan narsa” so`zlarining birikmasidan tashkil topgan.
Plastmassalar ham polimerlarga o`xshab harorat ta`sirida plastik xususiyatga ega bo`lib har xil shaklga kirishi mumkin. Plastmassalarning xossalari ularning asosiy tashkil qiluvchi polimer xossalariga ko`p jihatdan bog`liq. Shunga qarab termoplastlar va termoreaktiv plastmassalar (reaktoplastlar) farq qilinadi. Ko`pchilik plastmassalar tarkibida polimerdan tashqari to`ldiruvchilar va qotiruvchilar, katalizatorlar, stabilizatorlar, mayinlashtiruvchilar (plastifikatorlar), bo`yovchilar va moylovchi materiallar bo`lishi mumkin.
Birinchi kashf qilingan plastmassalar bosim va qizdirish natijasida muayyan sharoitda shaklga aylanib, sovugandan keyin tashqi muhit ta`sirida ilgarigi holatiga qaytolmas edi.
Keyinchalik issiqlik ta`sirida qayta ishlanadigan plastmassalar ham ixtiro qilindi. Jahonda birinchi bo`lib plastmassa selloidni 1856 yil ingliz kimyogari Aleksandr Parkezi ixtiro qilgan.
Plastmassalar shaklining qayta tiklanishi bo`yicha termoplast va reaktoplast turlarga bo`linadi. Termoplast plastmassalarning (masalan, poliyetilen, polivenilxlorid, polistirollar) molekulalari bo`ylama joylashganligi sababli issiqlik ta`sirida shaklini o`zgartiradi, ya`ni ulardan yasalgan buyumlarning chiqindilarini qayta ishlash mumkin. Reaktoplastlarning (masalan, aminoplast va ftoroplastlar) molekulalari to`rsimon joylashganligi sababli ularni qayta ishlab bo`lmaydi.
Plastmassalarning kamchiligi sifatida esa ularning haroratbardosh emasligini, elastiklik modulining ozligini, zarbiy qovushkokligining pastligini va qarish hususiyatini ko`rsatish mumkin.
Plastmassalar arzonligi va xususiyatlari bo`yicha boshqa materiallardan qolishmasligi sababli ishlab chiqarishda ko`p qo`llaniladi. Hozirgi vaqtda ishlab chiqarilayotgan materiallarning 20 foizini plastmassa tashkil qiladi. Lekin ular parchalanmasligi tufayli atrof-muhitni ifloslaydi, o`simliklar tomirlarini oziqlanishiga to`sqinlik qiladi va gidrofobligi uchun organizmga zarari bor. Jizzax viloyatida Italiya bilan hamkorlikda qurilgan “O`zitalplast”korxonasi turli xil xalq iste`moli mollari ishlab chiqarmoqda. Plastmassalar olinishi bo`yicha uch guruhga bo`linadi:
1. Polimerizatsion
2. Polikondensatsion qatronlar
3. Tabiiy polimerlar asosida olinadigan plastmassalar.

Download 182,93 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish