«polimer ishlab chiqarish mashina va apparatlari hamda korxonalarning loyihalash asoslari» fanidan laboratoriya mashg’ulotlarni bajarish uchun uslubiy ko’rsatma 5320400 – «Kimyoviy texnologiya»

6-Rasm. Propellerli aralashtirgichning ish sxemasi.

7-Rasm. Turbinali arashtirgich turlari: a) ochiq to‘g'ri kurakchali; 6) ochiq qiya kurakchali; v) siniq turbinali.
Qovushoqligi uncha yuqori bo‘lmagan (200N s/m² gacha) suyuqliklarni aralashtirish uchun ayrim hollarda, pnevmatik aralashtirgichlar ishlatiladi. Aralashtirish uchun ko‘pincha siqilgan xavo ishlatiladi. Bunday aralashtirish protsessi sekin boradi va bunda ko‘p energiya sarf bo‘ladi. Bundan tashqari, xavo yordamida aralashtirishda keraksiz protsesslar: oksidlanishi yoki maxsulotlarning bug’lanishi yuz berishi mumkin. Odatda, pnevmatik usul qo‘llanilganda teshikchalari bo‘lgan tarqatuvchi trubalar (barboter) orqali siqilgan havo yuboriladi.


8-Rasm. Turbimali aralashtirgichlar bilan aralashtirish
Sochiluvchan moddalarni siqilgan havo yordamida aralashtirish uchun Erlif prinsipidan foydalaniladi. Havo kompressor yordamida markaziy trubaga beriladi. Markaziy trubada havo, suyuqlik va donataripni aralashmasi xosil bo‘ladi. Markaziy trubadagi aralashmaning zichligi apparatning boshqa qismida joylashgan aralashma zichligidan kam bo‘ladi. Zichlikdan farq qilganligi natijasida butun massaning sirkulyasion harakati paydo bo‘ladi. Yengil uchuvchan suyuqliklarni pnevmatik usul bilan aratashtirish mumkin emas, chunki bunda aralashtirilayotgan suyuqlik xavo bilan birga chiqib ketishi mumkin.

9-Rasm. Pnevmatik aralashtirish:
1 — vertikal xavo uzatuvchi truba; 2 — gorizontal havo uzatuvchi truba;
3—xavoni tarkatuvchi trubalar.

10-Rasm. Ertif yorlamida aralashtirish.
Xar qanday aralashtirish ironessi ikki xil kattalik (energiya sarfi va aralashtirish samaradorligi) bilan xarakterlanadi. Har hil protsesslarda aralashtirish samaradorligi turlicha belgilanadi. Masalan, agar qattiq moddaning suyuqlikdagi suspenziyasi tekshirilayotgan bo‘lsa, aralashtirish samaradorligi qattiq modda zarrachalarining suyuqlikda bir xil tarqalish vaqti bilan belgilanadi. Agar aralashtirish issiklik almashinishni tezlatish uchun ishlatilsa, u holda protsess samaradorligi muxitdagi issiqlik berish koeffisentlarining qanchaga ko‘payishi bilan belgilanadi.
Aralashtiruvchi qurilmaga sarf bo‘ladigan quvvat quyidagi tepglama bilan aniqlanadi:


bu yerda D—apparat diametri; H,, — suyuqlik balandligining apparat diametriga nisbatini hisobga oluvchi koeffitsient; N_s —apparatdagi suyuqlik balandligi; K_ik— ichki qurilmalar borligini hisobga oluvchi koeffitsient; r—suyuqlik yoki aralashmaning zichligi; p—aralashtiruvchi qurilmaning aylanishlar soni; s!—aralashtiruvchi qurilma diametri; K—quvvat kriteriysi.
Quvvat kriterisi K grafiklar yordamida aralashtirgichlarning geometrik o‘lchamlariga va xarakat rejimiga qarab aniqlanadi.
Topshiriq

1. 
   Yakorli aralashtirgichlar ishlash prinsipini tushuntiring.
   
2. 
   Ertif yordamida aralashtirishda asosan qaysi maxsulotlar olinadi.
   
3. 
   Pnevmatik aralashtirgichning yutuq va kamchiliklari.