P’ezoelektrik Datchiklar Тermoelektrik datchiklar

2.33-rasm. Тermoelektrik termometrning prinsipial sxemasi.

P’ezoelektrik datchiklar

P’ezoelektrik datchiklarni (2.31-rasm) ishlash prinsipi ba’zi kristall moddalarning mexanik kuch ta’sirida elektr zaryad hosil qilish qobiliyatiga asoslangan. Bu xodisa p ‘yezoeffyekt deb ataladi.

P’ezoeffekt kvars, turmalin, segnet tuzi, bariy titanat va boshqa moddalar kristallarida kuzatiladi. Bu tipdagi asboblarda. ko’pincha kvars ishlatiladi. Kvarsning p’ezo elektroeffekti +500° S gacha bo’lgan temperaturaga bog’liq emas, lekin +570° S dan oshgan temperaturada bu effekt nolga teng bo’lib qoladi.

Pezoelektrik datchiklarning hosil qiladigan EYUK bosimga proporsional bo’lib, quyidagi formula orqali aniqlanadi:

(2.32)

bu yerda – S - datchikning umumiy sig’imi

Fx - mexanik bosim

a₀ - proporsionallik koeffitsiyenti

2.31-rasm. Pezoelektrik datchikning sxemasi