Personalning mehnatga qiziqishini oshirish Personalni moddiy rag’batlantirish

Qiziqish (motiv)lar va hodimlar hususiyati nisbati

Hodimlar toifasi	Umumiy songa nisbatan foiz	Qiziqish darajasi	O’zini tutish shakli
Meyordan ortiqcha o’ta sidqidil	5	Qiziqtirish va rag’batlantirishga o’ta mos	Innovatsiyali iqtisodiy
Meyorda, yetarli darajada sidqidil	60	Qiziqtirish va rag’batlantirishga yetarlich mos emas	Iqtisodiy tashkiliy
Yordamchi meyorda, yetarli darajada sidqidil emas	30	Qiziqishi ravshan emas, rag’batlantirishga moyillik	Xarakterli destruktiv
Meyoriy emas, sidqidil emas	5	Qiziqishi aniq emas, manfaati yo’q	Xarakterli destruktiv

Inson hayotida mehnatning roli:

Birinchidan, u mehnat faoliyati orqali turli xil ehtiyojlarini qanchalik ko’p qondirishiga.
Ikkinchidan, u egalik qiladigan ne’matlar qanchalik xilma-xil va ko’pligiga.
Uchinchidan, bu ne’matlar unga faoliyatning boshqa turlariga qaraganda mehnat faoliyati orqali qanchalik kam baho to’plashiga bog’liqdir. Ushbu omillarning ijobiyligi mehnatning inson hayotidagi rolini oshirishga ham, mehnat faoliyatini faollashtirishga ham xizmat qiladi.
Yuqoridagi insonning muhim ehtiyojlarini qondiradigan har qanday ne’matlar (agar bu ne’matlarga mehnat faoliyati orqali egalik qilinadigan bo’lsa) rag’bat vazifasini bajarishi mumkin, degan xulosa kelib chiqadi. Boshqacha qilib aytganda, ne’mat mehnatga qiziqtirishni shakllantirsa u mehnat rag’batiga aylanadi. Shunday ekan “Mehnatga qiziqish” va “Mehnatga rag’bat”tushunchalari bir xil. Mehnatga qiziqish deyilganda mehnat faoliyati orqali ne’matga egalik qilishga intilayotgan xodim, mehnatga rag’bat deyilganda xodimlarga zarur ne’matlarga ega boshqaruv organi tushuniladi. Bu boshqaruv organi ushbu ne’matlarni samarali mehnat faoliyati uchun taqdim etadi.