Personalni

Personalni asoslash tizimlarini takomillashtirish
Xulq-atvor shaxsning atrof-muhit bilan o‘zaro muloqotga 
kirishish shakllaridan iborat bo‘lib, ular bir qator omillarga 
bog‘liq bo‘ladi. Shaxsni va uning xulq-atvorini tavsiflab 
beradigan asosiy omillarga 
quyidagilar kiradi:
— 
shaxsning tabiiy xususiyatlari, uning o‘ziga xos 
psixologik xususiyatlari;
— 
ehtiyojlari, sabablari, qiziqishlar tizimi;
— 
shaxsni boshqarish tizimi, uning «men-obrazi». XX asr 
20-yillarining boshlarida shveysariyalik psixiatr 
K.G.Yung 
shaxsning psixologik xususiyatlarini «ekstraversiya» va 
«introversiya» tushunchalari orqali ta’riflab berishni taklif etdi.
Ekstraversiya 
(yextga — tashqari) shaxsning shunday 
psixologik xususiyatlarini ko‘rsatib beradiki, bunda shaxs 
o‘z qiziqishlarini tashqi omilga, tashqi obyektlarga qaratadi, 
ba’zan buni o‘z qiziqishlari hisobiga, ya’ni shaxs ahamiyatini 
pasaytirish hisobiga amalga oshiradi.
Ekstravertlarga xulq-atvorining ta’sirchanligi, imo-
ishoralardagi faollik, samimiylik, tashabbus ko‘rsatish (ba’zan 
ortiq darajada), ijtimoiy ko‘nikuvchanlik, ichki olamning 
ochiqligi xos bo‘ladi.
Introversiya 
(intgo — ichki) shaxsning o‘z shaxsiy 
manfaatlariga, ichki olamiga diqqat-e’tiborining qayd qilinishi 
bilan ajralib turadi.
Introvertlar o‘zlarining manfaatlarini eng muhim deb 
hisoblab, uni yuqori darajada qadrlaydilar. Ular uchun 
odamovilik, biqiqlik, ijtimoiy passivlik, mustaqil tahlil qilishga 
moyillik, yetarli darajada murakkab ijtimoiy adaptatsiya 
(ko‘nikuvchanlik) xosdir.

---

48