Personalni

 
Qiziqtirish usullari
Iqtisodiy uslublar 
qiziqtirishning eng ko‘p tarqalgan uslubi 
hisoblanadi. Bu uslublarning 
bevosita 
(ish haqi, mukofot, 
qo‘shimcha to‘lovlar) va 
bilvosita 
(imtiyozlar: ovqatlantirish, 
pul to‘lanadigan mehnat ta’tillari, hayot va salomatlikni sug‘urta 
qilish, pensiya ta’minoti va hokazolar) turlari mavjuddir.
Iqtisodiy uslublar asosida samarali mehnat uchun moddiy 
rag‘batlantirish yotadi. Ko‘pgina korxonalarda xodimning 
ish haqini joriy davrdagi ish natijalariga bog‘lashga harakat 
qilishadi. 
Bu masalada bozor tamoyillari: 
turmush kechirish 
qiymati, ishchi kuchi taklifi, raqobatchilar to‘layotgan ish 
haqi darajasi, ish haqining davlat tomonidan muvofiqlashtirib 
borilishi va hokazolar hisobga olinishi kerak.
Hozirgi vaqtda personalga ma’muriyat tomonidan 
qo‘shimcha imtiyozlar berish tajribasi keng yoyilmoqda. 
Ular 
quyidagilardan iboratdir:

---

216
— 
xodim maqomi nufuzini belgilovchi;
— 
xodim ijtimoiy himoyalanganligini ko‘rsatuvchi;
— 
bevosita bajarilgan ish va ishlab chiqarish vazifasi 
uchun belgilangan imtiyozlar. Mukofotlash tariqasida u yoki 
bu imtiyozni tanlash ma’muriyat vakolati hisoblanadi.
Moddiy rag‘batlantirish hamisha ham qiziqtirishning eng 
ta’sirchan vositasi bo‘lib qolaveradi. Biroq, personal farovonligi 
ko‘tarilgan sari birgina uning o‘zi yetarli bo‘lmaydi. Yana shuni 
ham hisobga olish kerakki, qiziqtirishning iqtisodiy uslublari 
kompaniya yoki firma tomonidan sezilarli darajada xarajatlarni 
talab etadi.