Пән: География


Jer betinde esetug`ın tiykarg`ı samallar



Download 0,87 Mb.
bet3/5
Sana27.05.2022
Hajmi0,87 Mb.
#610521
1   2   3   4   5
Bog'liq
5-класс Самал хам хауа масса

Jer betinde esetug`ın tiykarg`ı samallar.


Mussonlar. Musson arabsha ma`sim. Atmosferanın` to`mengi qabatındag`ı turaqlı hawa ag`ımı bolıp, jıl dawamında bag`ıtın almastırıp turatug`ın samal.
B ul qalay ju`zege keledi? Materikler menen okeanlardın` qızıw o`zgesheliklerinen kelip shıg`adı. Materikler jazda a`tirapındag`ı ten`izlerge qarag`anda ko`birek ısıydı, hawa basımı pa`seyedi. Ten`izlerde hawa basımı joqarı boladı. Na`tiyjede pu`tkil jaz dawamında ten`izlerden qurg`aqlıqqa qaray samal esedi. Qısta qurg`aqlıq suwıp ketedi, basım artadı. Ten`iz beti jıllı boladı, basım pa`seyedi. Pu`tkil qıs dawamında samal qurg`aqlıqtan ten`izge esedi. Mine sonday jıl dawamında o`zinin` bag`ıtın eki ma`rte o`zgertetug`ın samallarg`a musson samalları delinedi.
Passat samallar. Nemisshe passatturaqlı degen ma`nisti bildiredi. Ha`r bir yarım shardın` subtropik joqarı basım oblastı menen ekvatordın` arasındag`ı hawa massalarının` ha`reketi.
Jer sharının` ekvator sızıg`ı a`tirapları Quyashtan en` ko`p ıssılıq aladı. Sonın` ushın bul aymaqlarda jıl boyı hawa basımı pa`s boladı
Мәңги жоқары ҳәм пәс
басымлы пояслар
300 ken`liklerden ekvatorg`a ma`n`gi samallar esip turadı. Jer aylang`alı sebepli bul samallar ekvatorg`a jaqınlag`anda batıs ta`repke burılıp ketedi. Bul samallarg`a passat samallar delinedi.
Orta ken`liklerde Arqa yarım sharda da, Qubla yarım sharda da, ba`rqulla batıs ta`repten esip turatug`ın samallarg`a batıs samallar delinedi.



Жер жүзиндеги мәңги есетуғын самаллар бағыты


Samaldın` bag`ıtın ha`m ku`shin anıqlaw. Samaldın` bag`ıtı flyuger a`spabı menen o`lshenedi. Flyuger – gollandsha vleugelqanat degen ma`nisti bildiredi. Flyuger strelkası ba`rhama samal esip turg`an ta`repke qarap turadı.Strelkadan to`mende gorizonttın` 8 ta`repin ko`rsetkish qoyıladı.
Samaldın` tezligi anemometr a`sbapbı ja`rdeminde o`lshenedi ha`m bir sekundta neshe metr (m/sekund) esiwi menen belgilenedi. Anemometr – grekshe anemos – samal, metreo - o`lsheymen. Samaldın` tezligi flyuger strelkasının` joqarısına ornatılg`an metal plastinka ja`rdeminde anıqlanadı. Samal qansha ku`shili bolsa plastinka sonsha ko`teriledi. Samal ku`shi Baffort shkalası menen o`lshenedi.




Download 0,87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish